Retrojen Forum
Elektronik, Elektrik, Mekatronik => Ne nasıl yapılır? => Konuyu başlatan: yavuzg - 08 Haziran 2014, 15:10:10
-
Selamlar,
Hepimizin kanında az çok projecilik vardır. Hani hatırlarmısınız eskiden poşette satılan elektronik devre "kitleri" vardı (Günümüzde oyuncakçılarda satılan "lüks" elektronik/robotik oyun setleri değil). Bir poşette iğrenç bir gotokopi kağıdında tek sayfalık yalan yanlış devre şeması ve parça listesi olan. Kimi zaman parçalar ya poşeti delmiş ya da basitçe "unutulmuş" olurdu. "Tees elektronik" miydi ne markası... Ben yine de çocukken o kitlere bayılırdım. Ding-Dong kapı zili, koşan ledler, elektronik zar devresi v.s. Hele içinden çıkan "baskılı devre" beni büyülerdi. Ne büyük rahatlıktı baskılı devreye montaj yapmak... Hey gidi günller...
Neyse, yaşımız kemale erdi ama içimizdeki çocuk ölmemiş belli ki, retro bilişim ve arcade konusunda hala "hoby" olarak elektronik'le uğraşıyorum ve kendi "kitlerimi" yapıyorum...
Bu yazımda evde PCB yapımını değil, yaptığımız PCB'yi bir üst aşamaya taşıyacak olan bir başka detayı anlatmak istiyorum; Soldermask, hani şu "yeşil" kaplama.
Soldermask, lehim yapmayı kolaylaştırması, lehimlerin parça bacaklarında derli toplu görünmesini sağlaması ve bakır yolları yıllar içinde oluşabilecek korozyona karşı dayanıklılığını artırması gibi amaçlarla profesyonel elektronik devre kartlarında yıllardır kullanılan bir kaplamadır. Genellikle "yeşil" renkte olup (artık kırmızı, mavi, siyah, sarı v.s. renklerde de üretiyorlar) bir devre kartına o "klasik" elektronik devre görünümü kazandıran bir malzeme...
Peki evde yaptığınız bir prototip veya proje PCB'si için gerekli mi? Pek değil.
Peki ben bu yazıyı neden yazıyorum? Çünkü şimdi yaptığım proje devrelerinin çocukken yaptıklarımdan bir adım daha öteye götürebilmek ve o zamanlar "yapamadığım" bir şeyi şimdi yapabilmek adına soldermask olayını denedim ve tecrübelerimi sizlerle de paylaşmak istedim...
O zaman prosedürü anlatmaya başlayayım;
Önce PCB'lerimizi "bir şekilde" hazırlıyoruz. Ben bu PCB'leri foto duyarlı kuru film (photosensitive dry film) tekniği ile hazırladım. Bu arada dry-film bu güne kadar denediğim "en mükemmel" sonuçları aldığım PCB hazırlama tekniği. Bir ara onu da anlatacağım...
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3742_zps71cd1a4d.jpg&hash=b76d8c61d567fb5235ea70ac2d478de0)
Sonra, eğer çift taraflı bir PCB ise via'ları ve/veya delik içi kaplamaları (ben burada PCB rivet denilen şeylerden kullandım) tamamlıyoruz.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3744_zpsb0010a39.jpg&hash=aa5d450d57b929ce638df2db58f0c698)
Burada gördüğünüz PCB'ler üzerinde bir süredir çalıştığım "scanline generator" devresinin. Scanline generator, basitçe VGA çıkış veren bir cihazda oynayan retro oyunlara (PC+emulasyon, xxx-in-1 türü yeni arcade kartları, v.s.) LCD monitör üzerindeki görüntüsünde "CRT TV etkisi" veren bir donanım. Bu konuyu bir başka yazıda detaylı anlatacağım.
Adım 1: Kalay Kaplama (Opsiyonel)
===========================
Neyse, ilk adım olarak PCB'lera "kalay kaplama" yapıyorum. Bu adım eğer zaten soldermask kullanacaksak gereksiz görünebilir ama benim üzerinde çalıştığım tüm PCB'lerde hem soldermask hem de kalay kaplama vardı. Zaten çok basit bir adım. Kalay kaplama için kullandığım sıvıyı yerel bir kimya dükkanında "yaptırdım". Adına "soğuk kalay" deniyor. İnternette de yabancı elektronik ve hobby kükkanlarında SUR-TIN, Liquid Tin gibi isimlerle satılan bir malzeme...
PCB'mizi sıvya daldırıyoruz...
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3748_zps9aed0f08.jpg&hash=8a06294e317d3e3f6e934d39dea8636b)
Ve 2 dakika sonra çıkartıyoruz...
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3749_zpse5ae5308.jpg&hash=75e7c4b50a09816bd4a9dce52a63c9c0)
Sonra muslukta yıkıyoruz ve kurumaya bırakıyoruz. Hepsi bu :)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3751_zps8084ed9f.jpg&hash=db1f339b520a29c95bff8773dfd46f4f)
PCB'ler artık soldermask filmi ile kaplanmaya hazır...
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3752_zps6137d1d3.jpg&hash=67a546f5872d0482640c8a4079a04295)
-
Adım 2: Filmleri Hazırlamak
===================
Kullandığım soldermask, aliexpress v.s. gibi yerlerde satılan "krem" tarzı soldermask değil! Adına Dynamask denilen kaliteli bir kuru film. Toplu olarak satılan bir iki online elektronik site'ında buldum ancak benim aldığım yer, PCB rivet gereçlerini de aldığım hollandalı mütevazi bir on-line dükkan:
http://www.rembrandtlights.com/ (http://www.rembrandtlights.com/)
Film burada 30.5 cm x 20 cm boyutunda tabakalar halinde satılıyor. Bu boyut benim için ideal, zira tüm ekipmanım A6 boyutunda PCB hazırlamak üzere ve tek bir sayfa ile 4 tek taraflı veya 2 çift taraflı PCB kaplayabiliyorum.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3756_zpsf25de4f1.jpg&hash=4db38dce2090e2057e664276ab6c7465)
Sayfayı çelik cetvel ve maket bıçağı kullanarak PCB'me uygun boyutlarda bölüyorum.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3757_zps90644a01.jpg&hash=45ca6c0172bc93dc5fde4ed23c450235)
A6 boyutunda filmlerim hazır
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3759_zpsea8318f8.jpg&hash=2a3a8fb3827ea09c4be3e34ee599f356)
Bu arada bu film de UV ışığa duyarlı. Dolayısıyla gece ve loş ışık (floresan veya enerji tasarrufu lambalarından kaçının - bunlar az da olsa UV ışık saçar) altında çalışmanızı tavsiye ederim.
-
Adım 3: Laminasyon
================
PCB'leri hem üzerindeki yağ/tozdan arındırmak için hem de soldermask film daha iyi tutunsun diye aseton ile siliyoruz.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3754_zpsa647a05f.jpg&hash=d961bc3820d955d7ab117cc0fcfa53de)
Tavsiyem bu iş için tuvalet kağıdı değil kalın kaliteli kağıt havlu kullanın. Tuvalet kağıdı pütür pütür dökülerek PCB üzerinde ince parçacıklar bırakıyor.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3755_zps72846e93.jpg&hash=14c11f3a426c09bcdeccff226625bc44)
Sonra laminasyon aletimizi "en yüksek" ısı ayarına getirip 10 dk bekliyoruz. Bu soldermask film PCB üretmek için kullandığımız ince narin dry-film'lerden farklı. Biraz "heavy duty" bir şey olduğundan ancak yüksek ısıyla PCB üzerine tam olarak tutunabiliyor.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3753_zps39150f73.jpg&hash=e87956a00aeeac6ce192a53eb3d670a8)
Soldermask film 2 adet ince koruyucu jelatin arasında (aynı cep telefonu ekran koruyucuları gibi). Önce "mat" tarafını açıyoruz. Bu iş için bir parça selobantı filmin köşesine hızlı hızlı değdirip çekerseniz koruyucu film köşeden kalkıyor. Koruyucu filmi tamamen çıkartmayın. Bir kenarı 2-3 cm kadar açın yeter.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3760_zpse9957629.jpg&hash=8e72203c8b45a8f3066a951a888c6db2)
Sonra, açılan kenarı PCB'nin kenarına elimizle tutturuyoruz. Soldermask film yine diğer dry-film'lerden farklı olarak yapışkan değil. Bir çeşit, nasıl anlatsam, post-it den bile zayıf bir yapışkan yüzeyi var diyelim... Neyse, bir kenarı soldermask film ile tutturulmuş PCB'yi laminasyon cihazına sürüyoruz.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3762_zps6012a2af.jpg&hash=49c6b063fba6687c8e34e87a52f56e96)
PCB laminasyon cihazında ağır ağır ilerlerken biz de biraz açtığımız koruyucu filmi elimizle tutarak yavaş yavaş filmden ayrılmasını sağlıyoruz.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3763_zpsc3510e63.jpg&hash=6985b7ef1e71390e74d17d14721e55cb)
Bunu iki elinizle yapın. Ben fotosunu çekeceğim diye tek elle tutuyorum. Yoksa film buruşabilir (Netekim hafif buruştu benimki :D )
Eğer çift yüzeyli PCB hazırlıyorsak ikinci geçişten önce diğer yüzeyi de aynı şekilde hazırlıyoruz. Bu şekilde PCB'yi laminasyon cihazından 4 defa geçiriyoruz.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3769_zps65f72386.jpg&hash=460d993592e1fc835956e8b49aa3506c)
Sonunda PCB oldukça ısınmış oluyor dikkat!!! PCB'yi sıcağı sıcağına hemen soğuk suya bırakıyoruz. Bu adım önemli, soldermask filmin PCB'ye daha iyi tutunması için gerekliymiş.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3771_zps50e5dfbb.jpg&hash=6b8acdf5ccc6235bd68a7b204792c16f)
Ben bu tür işler için Bauhaus'dan A5 boyutunda satılan bu mini plastik kapaklı kutulardan bolca almıştım. Hanım'ın söylenmesini istemiyorsanız siz de kendi plastik kap kacak setinizi edinin ;) Ayrıca bu işler kimyasal maddeleri içeriyor, daha sonra o kaplardan peynir yenmez değil mi? :D
Bu şekilde PCB'lerin laminasyon sürecini tamamlayıp kaplanmış PCB'leri ışık geçirmeyen bir kaba (ben metal bir kap kullandım burada) koyuyoruz zira bundan sonraki süreçler biraz zaman alıcı. PCB'lerin az da olsa ışığa saatlerce maruz kalmasını istemedim.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3772_zps7dde05e8.jpg&hash=f33cc3426f50411b20e188df3a5c3234)
-
Adım 4: Pozlama
==============
Bu soldermask film de UV ışığa duyarlı. Ancak Positiv20 gibi değil "negatif". Yani ışığa maruz kalan yerler sertleşiyor. Bu yüzden lehim yapacağınız delik yerlerini koruduğunuz bir "PCB resmi" hazırlamanız lazım. PCB tasarımı için kullandığım basit yazılımın (ExpressPCB) bu "soldermask" resmini otomatik olarak oluşturabilmek gibi bir yeteneği yok. Bu yüzden soldermask resmini kısmen manuel bir yöntemle oluşturmam gerekti. Bunun için PCB tasarım dosyasının bir kopyasını oluşturuyoruz. Sonra bu kopya üzerinde lehim yerlerine "surface mount BGA" şekiller yerleştiriyorum. Yanlız bu şekiller lehim yerinden "biraz daha geniş" olmalı. Sonra parçaları ve yolları siliyorum geriye soldermask izleri kalıyor ;)
Neyse, önce yine evde çanta şeklinde yaptığım "UV exposure box" yani pozlama kutumu çıkartıyorum.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3777_zps8b2389f8.jpg&hash=5f99b6d9cf50efb9468a59ead351e743)
Odamda yer darlığı çektiğimden artık bu tür gereçleri "işi bitince bir yerlere sokuşturulabilir" şekilde imal etmeye özen gösteriyorum.
UV pozlama kutumuzu çalıştırıp 10-15 dakika ampüllerin bir süre ısınmasını sağlıyorum. Bu sayede maksimum ışık verme düzeyinee erişiyorlar. Pozlama süremiz kısa olduğundan 15-30 sn bile önemli.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3778_zpsaacfcffd.jpg&hash=ee3921a607636e86e01d8f18d2518477)
Sonra asetata bastığım soldermask imajını PCB'ye oturtmaya çalışıyorum.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3779_zps1971714e.jpg&hash=e12c5d073a508a69e4e43cb28503ab68)
Burada hizalama "muhteşem önemli" değil ancak yine de hizalamayı mm seviyesinde tutmakta fayda var :D. Kabaca hizalama tamamlanınca aynen PCB çıkartırken kullandığımız teknikle asetat ve PCB'yi iki parça cam arasında sıkıştırıyorum.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3780_zps4605c32e.jpg&hash=d019cf7835462f5a4d07e45035aaf800)
Ve camlar ile sıkıştırılmış PCB'yi pozlama kutusuna yerleştiriyorum.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3781_zps0b5b1e29.jpg&hash=c221f2c7c6ed335a2a34fded866c4e68)
Peki ne kadar süre pozluyoruz? Bu normalde deneme yanılma ile test edilen bir şey. Ancak kullandığım soldermask pek de ucuz bir mazleme değil. O yüzden deneme yapacak metrelerce filmim yok elimde. Ama şükür daha önce PCB çıkartmak için kullandığım kuru film tekniğinde gerçekten metrelerce deneme yaparak elimdeki kutunun performansını ölçmüştüm. Ayrıca rembrantlights pozlama için "kendi düzeneğini" de detaylı olarak örnek vermiş.
Kendisi "harbi" UV pozlama ampülleri kullanarak (4 x 15w = 60W) sadece 45 saniye pozlama yapıyor. Benim kutuda ise 6 adet 6w'lık black-light var (bir yüzey için). Kabaca 36W. Yanlız, black-light'lar gerçek pozlama lambaları kadar UV ışık vermiyor. Bunu anlamak için adamın pozlama ampüllerinin ve benim black-light'ların "UV gücünü" öğrenebilmek için philips'in web sitesine gittim. Gördüğüm kadarıyla black-light'lar gerçek pozlama ampüllerinin kabaca "yarısı" kadar UV üretebiliyorlarmış. Bu şekilde adamın verdiği 45 saniye örneğinin benim düzeneğimde kabaca 2 dakika olabileceğine kanaat getirdim.
Bu şekilde tğm PCB'leri pozladım ve karanlıkta 1 saat bekletmek için başka bir metal kaba koydum. Soldermask filmin "polimerleşebilmesi" için pozlamadan sonra mutlaka 1 saat karanlıkta bekletmek gerekiyormuş.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3782_zpsef18c0e5.jpg&hash=7f8662a79645d36eb3be95c7bc0492fe)
-
Adım 5: Banyo
==========
Bu film de "negatif" özellikli bir film ve diğer negatif filmler gibi banyo çözeltisinde Sodyum Karbonat (Na2CO3) kullanıyoruz. Filmle birlikte hediye sodyum karbonat geliyor gerçi ama bende zaten kiloyla var :D
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3774_zps4cf5a9e6.jpg&hash=c6f247f24456982d822b4dd8215be949)
1 Lt Banyo çözeltisi için 10 gr Na2CO3 kullanıyoruz. 45 derece ısıda bir çözelti kullanmamız tavsiye ediliyor. Bunu hazırlayabilmek için kabaca 250ml (1 su bardağı) kaynar su ve 750ml (geri kalanı) musluk suyu kullanabilirsiniz.
Bu ılık suya 10gr Na2CO3 döküyoruz ve 1-2 dk karıştırıyoruz. Banyo çözeltimiz ve düzeneğimiz hazır.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3783_zps1f03371d.jpg&hash=b61746a0b16be9e5f4c2572d884605bb)
PCB'yi çözeltiye atmadan önce son koruyucu film tabakasını çıkartmayı unutmuyoruz. Bunun için de yine bir parça selobant kullanıyoruz. PCB üzerine (bir köşeye yakın) selobantı bir iki defa dokundurup çekince şeffaf koruyucu jelatin hemen çıkıyor. Sonra kaplanan yüzeye eilmizle dokunmadan PCB'yi banyo çözeltisine bırakıyoruz.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3784_zps72a76678.jpg&hash=ff3912ccbd29c7baa32504eddaa5ec1a)
Bir süre sonra (1-2 dk) pozlanmamış tarafların "bulutsu" bir şekilde erimeye başladığını görüyoruz. Bir fırça ile PCB yüzeyini devamlı silerek erime sürecine katkıda bulunuyoruz.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3785_zpsb64212ef.jpg&hash=e4b355419bcf5f3c310ebfd5212fcfec)
Erime sürecinde zorlandığınız yerlerde bir diş fırçası ile de fırçalamak süreci hızlandırıyor. merak etmeyin, bu soldermask film narin bir şey değil, filme zarar vermeniz pek de mümkün değil...
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3786_zpsd9e8765c.jpg&hash=e6eab4ab1d0c32791a1568a0934eebbc)
yaklaşık 10-15 dakikada erimesi gereken yerlerin tamamı eriyor ve bize lehim yapacak alanlarımızı pırıl pırıl gösteriyor ;)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3787_zps0a225b1b.jpg&hash=86202a0662c157c84873766a3e234d7f)
PCB'mizi suyla güzelce yıkıyoruz. Yanliz dikkat, PCB yüzeyine dokunmamaya özen gösteriyoruz. Film şu aşamada hafif yapışkan ve yumuşak.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3788_zps73020a1d.jpg&hash=c861d95a48f30adf98c8b86ab04fb072)
PCB'nin ıslak da olsa görünümü beni heyecanlandırdı doğrusu. Ufak tefek özürler dışında yine de güzel gözüküyor...
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3789_zpsc53ef0eb.jpg&hash=c341ae88a6305e0bebd095eb9f45f998)
Bu şekilde banyo yaptırdığımız PCB'leri kurumaları için yine diziyoruz. DİKKAT!!! PCB yüzeyi bu aşamada hafif yapışkan. SAKIN kağıt havlu v.s. ile kurulamaya kalkmayın!!! Ya kendi kendine kurusun ya da 50-60 derece ısıtılmış fırında kurutun.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3790_zpsdf3e203a.jpg&hash=5668b61b60e85e2249829b32da15b08a)
-
Adım 6: UV Cure (Kemikleştirme mi desek?)
=============================
Geldik son işleme. Kuruyan PCB'leri 30 dk UV altında tutmamız gerekiyormuş. Benim düzenekte bu süre 45 dakika oluyor. Bu sayede PCB üzerinde kalan soldermask'a son "katı" sağlam halini vereceğiz.
Benim UV sistemi sadece tek PCB alabildiğinden bu işi tek tek yapıyorum maalesef (Bu yazıyı yaparken bile hala bi PCB UV altında pişiyor).
Neyse basitçe PCB'yi UV kutumuza yerleştiriyoruz (yine!)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3791_zps3e79e9d0.jpg&hash=7fe415011939462dc045d259bcb9e897)
Ve 45 dakika sonra PCB'miz pişmiş oluyor. Elime aldığımda "vay canına" dedim. Soldermaskımız pırıl pırıl, kalın sağlam bir vernik tabakası gibi olmuş.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3794_zpsc76c100b.jpg&hash=35a9009cc94b5eb467ae9220d2b04384)
Baktıkça bakasım geliyor :D evde gayet profesyonel görünümlü bir "prototip" PCb hazırladık işte...
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3795_zps7b62dc45.jpg&hash=974a952669089cea813998bf3d82a556)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3796_zpsae571a4e.jpg&hash=96e1be94e5324db14e9258aa70735577)
hepinize bol projeli günler...
-
Yavuz hocam eline koluna sağlık, çok iyi anlatmışsın. Öyle görünüyo ki ekmek nasıl yapılır diye ders hazırlasan onu da zevkle okurum :)
-
teşekkürler entropi.
gördüğüm yeni (en azından benim için yeni) şeyleri deneyerek bu tecrübelerimi okuyanları cesaretlendirip bir nebze yol açmaya çalışıyorum işte... kimbilir, bu teknikle birileri "profesyonel" görünümlü PCB'ler hazırlayarak retro projeler/kitler üretir, belki amibay'de veya benzer yerlerde satmaya bile başlar, dünya retro scene'ine türkiye'den güzel örnekler vermiş olur...
Bir de tabii ki, işler her zaman mükemmel gitmiyor, her şey internette "yazıldığı" gibi güllük gülistanlık değil. Hatalarımı da gösteriyorum... Bak unutmuştum;
Eğer bir şekilde sonuçlardan memnun kalmadıysanız (örneğin ilk PCB'leri banyo yaparken diğre PCB'lerin normalde 1 saat olan karanlıkta bekleme süresi 2 saati geçti ve son PCB'lerin banyosunda çooook zorlandım) PCB'yi banyo sıvısında bırakın ve artık yatın :D
Ertesi gün PCB'yi Sodyum Hidroksit (NaOH) çözeltisinde bekletin 5-10 dk.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3793_zps42d2b12c.jpg&hash=77364731bade1406a5ac5f5f355a08b7)
Kalan soldermask NaOH ile tamamen eriyecek. Döküntüleri diş fırçası ile temizleyip PCB'yi yıkayın ve herşeye yeniden başlayın ;)
Demekki 6 tane PCB'yi aynı anda bu metodla kaplayamıyormuşuz. Bence 2şer lik partilerle yapmak lazım...
-
Evde bakır plaket ve ütü ile yapmışlığım vardı. Buysa çok daha profesyonel olmuş.
-
selam yavuzg, tekrar ellerine saglik. evde pcb olayi once orta okulda (asetat kalem ile) ve en son universitede yaptigim (pozitif 20) bir olaydi. yillardir daha gelisen ve ucuzlasan teknoloji ile geri donmek istedigim bir konudur. Aynen ben de senin gibi "daha iyi yapabilmem lazim bu yasta" psikolojisi ile pcb'nin daha once yapmadigim su alanlarini evde cozmenin yollarini merak ederdim:
- plated hole
- via
- kalay
- solder mask
- solder mask ustune beyaz ile eleman isimleri yazma.
via'lar icin bu forumlardan tanidigimiz Tolga arkadasimizin bir metodu vardi. kucuk bakir tel parcalarini celik pres ile bastirip bir nevi rivet gibi kullaniyordu. sonra senden pcb rivet hikayesini duydum.
bir de cok ucuz olmayan ama yine de evde yapilabilen bir yeni kimyasal metod ile plated hole da yapilabiliyormus artik ama detaylari bilmiyorum.
Solder mask ve eleman ismi layerlari icin ise soyle bisey bulmustum (pcb etch icin de gecerli)
http://www.cbridge.com/ (http://www.cbridge.com/)
basit bir silk screen sistemi, ama solder mask icin senin burada anlattigin metod daha iyi gorunuyor.
hemen sorularima geciyorum:
- bu pcb rivet ile normalde parca bacagi girecek olan bir deligin icini de kaplayabiliyor muyuz? yoksa sadece vialar icin mi. yani rivet'i sikistirirken ortadaki delik bozuluyor mu
- senin bildigin baska bir plated hole metodu var mi
- eleman adi layer'i yapmayi dusunuyor musun? bununla ilgili buldugun cozumler var mi.
- bir de asil pcb mask icin kullandigin metodun detaylarini da cok duymak isterim musait oldugun zaman
tekrar ellerine saglik. ve cok tesekkurler
-
@nightlord, aynen senin listedeki arayışlara girmiştim ben de :) "silk screen" harcinde hepsinde en azından beni tatmin eden sonuçlar aldım diyebilirim.
tolga'yla CGTR'den çok bilgi alışverişim olmuştu. tecrübelerini, bilgi ve çalışmalarını çok taktir ederim. tolga'nın metodu olmasa da benzer bir via metodunu denemiştim, tel geçirip alttan üsten lehimleyip sonra teli kesme metodu. via olayını kullanmayı eğer gerçekten gerekli değilse (örn SMD bileşenleri alt katmana bağlamak için gerekli tabii ki) sevmiyorum. PCB yüzeyinde extra yer kaplıyor ve tasarımın içine ediyor. Yarı seri üretim/prototip PCB üretiminde çok zaman alıcı bir süreç.
Sorularına gelirsek;
- evet, benim kullandığım rivet gerçekten delik içi elemanların bacaklarını içinden geçirebildiğin ince bakır tüpler. (forumda "nereden alınır" kısmında bunların yakın çekim bir iki fotoğrafını koydum). Bu kapsamda hem via görevi de görüyor hem de PCB tasarımı daha sade oluyor.
- internette kimyasal ve elektroliz benzeri metodlar dışında bulduğum en pratik ve en verimli delik içi kaplama metodu bu.
- Silk screen layer'i benim de gitmek istediğim son nokta :) ama malesef pratik ve ekonomik bir yolunu bulamadım. Senin linkini gönderdiğine benzer bir iki kit/set var ortalıkta ama ne biliyim fiyat açısından bakarsan PCB'leri çinden komple sipariş etmek daha ekonomik oluyordu diye hatırlıyorum. Bunun dışında bu konuda en pratik metod renkli lazer printer ile transfer kağıdına basmak (beyaz toner sadece Canon'un basım evleri için ürettiği bir iki modelde var - onun yerine her renkli lazerde bulunan sarı kullanılabilir belki) ve ütüleyerek PCB'ye çıkarmak. Ama denemedim zira renkli lazer printerim yok evde :(
- PCB üretimi konusunda bir çok metod denedim; toner transfer, ütü, laminasyon, positiv20 gibi. En son dry-film ile çok tutarlı sonuçlar aldım. Bu yazımdaki PCB'nin yolları 0.25mm kalınlığında mesela. Başka denediğim hiçbir "ev tipi" metodda bu çözünürlüğü tutarlı ve hatasız elde edemedim.
Çift taraflı PCB mask ve dry-film'i içeren yazıyı da bir ara bu bölüme koymayı düşünüyorum...
-
Hani hatırlarmısınız eskiden poşette satılan elektronik devre "kitleri" vardı (Günümüzde oyuncakçılarda satılan "lüks" elektronik/robotik oyun setleri değil). Bir poşette iğrenç bir gotokopi kağıdında tek sayfalık yalan yanlış devre şeması ve parça listesi olan. Kimi zaman parçalar ya poşeti delmiş ya da basitçe "unutulmuş" olurdu. "Tees elektronik" miydi ne markası... Ben yine de çocukken o kitlere bayılırdım. Ding-Dong kapı zili, koşan ledler, elektronik zar devresi v.s. Hele içinden çıkan "baskılı devre" beni büyülerdi. Ne büyük rahatlıktı baskılı devreye montaj yapmak... Hey gidi günller...
O kitleri bilmeyen mi var bizim dönemden :) Dediğin gibi TEES (http://www.tees.com.tr) ve bir de PROSES (http://www.proses.com/kits/index.htm) vardı.
Fotokopi şematik ve delik poşetten bahsettin ya... Özellikle delik poşet, yani eksik parça ile beni benden aldın. Ciddiyim :) Ama esas mesele yalan yanlış şematik meselesiydi sanırım. Bir tanesini ne yaparsam yapayım çalışıramadığımı hatırlıyorum. El çırpmalı şalter olabilir. Ve hatta yıllardır evde duruyor da olabilir. Bak işte kapanacak bir hesap daha çıktı.
Daha sonra ben kendim de baskılı devre yapmıştım birkaç kere. Elo elektronik ve Elektronik Hobi devreleri'nde gördüklerimi pcb haline getirmeye çalışmıştım. Demir 3 klorür ve asetat kalemi kullandığımı hatırlıyorum. Fakat 11-12 yaş civarında olduğum için bu tür malzemelere kolayca ulaşamıyordum diye hatırlıyorum. Bir de asetat kalemi ile yollar epey kalın oluyordu :) Ya da en azından bendeki kalem epey kalındı. Şöyle söyleyim; 555li bir flipflop bile neredeyse avuçiçi kadardı :)
"yeşil" renkte olup (artık kırmızı, mavi, siyah, sarı v.s. renklerde de üretiyorlar) bir devre kartına o "klasik" elektronik devre görünümü kazandıran bir malzeme...
Bu renklerin görsel katkısı dışında bir işlevi var mı? Yani ne bileyim; yeşil olursa standart, mavi olursa ısıya daha dayanıklı, kırmızı olursa nemli ortamlar falan filan gibi. Bana vardır gibi geliyor.
Dry-film PCB meselesini ayrıca anlatacağım demişsin ve belki orada bahsedersin ama benim şimdiden aklıma takılan bir soru var: O kadar deliği nasıl deldin yahu? Zamanında(1985 civarı) bende mini matkap (http://www.proses.com/hobbydrill/index.htm) tipi birşey vardı. Ama böyle birşeyle ömür biter o PCBler bitmez. Kabaca bir baktım da 80 civarı delik var. Gerçi bazılarına rivet takmamışsın, onlar kör mü yoksa sonra mı takılacak bilmiyorum ama yine de 80 delik desen, bir de minimum 10 PCB desen... Eder sana dikkatle delinmesi gereken 800 delik... 1mmlik uçla çok fazla sayıda üstüste koyup da delemezsin sanırım. Uç kırılır ve salgı da artar. Bu bağlamda Proxxon MF70 (http://www.instructables.com/id/Easy-CNC-conversion-of-a-small-mill/), Optimum BF20 (http://www.optimum-machines.com/products/milling-machines/bf-20-vario/) veya benzeri CNC modifiye olayına girmiş olabilirsin diye düşünüyorum.
Diğer yandan; riveti çakınca bir sorun kalmıyordur ama rivet kullanmazsan, işlemler sonucunda deliklerin tıkanması gibi bir durum var mı? Varsa da componentin bacağını sokunca delikteki pislik/tıkanma açılıyor mu yoksa pim türü sert birşeyle delikleri temizlemek gerekir mi?
-
@Alcofribas, benim de içimde ukte kalan bir türlü yapamadığım bi devre vardı; elektronik rulet. Bi türlü çalışmamıştı meret :(
bi başka başarısız maceram da o yaşlarda demir üç klorür kullanmıştım ben de (nedense ??? ) ve sanırım plaketi yıkamadığım için (tam hatırlamıyorum sebebini) devre günden güne erimeye devam ediyordu ;D bi de onu hatırlıyorum... o gün bu gündür bende demir üç klorür fobisi oluşmuş :D çocukluk dönemi bastırılmış korkuların bilinçaltına yerleşmesi mi desem ;D
Soldermask renklerine gelirsek, gerçekten bir anlamı varmı bilmiyorum. Benim kullandığım folyo'nun tek rengi var o da bu klasik yeşil...
PCB deliklerine gelince :) proxxon KT70 (koordinat tablası) bağlanmış TBM 220 (sütun matkap) ile elle deliyorum. Yani proxxon modlama olayına henüz girmedim. Bunu bir meditasyon tekniği olarak düşünebilirsin :D O gün kafan bişeye mi bozuldu, çekiliyorsun odana sabaha kadar PCB deliyorsun, oooh be rahatladım diyorsun... ;D
Rivet'lar için de önce delik açmak gerekiyor PCB'de. Sadece rivet'in boyuna göre "dış çapı" kadar delik açılıyor. Örneğin 0.8mm rivet'ın iç çapı (eleman bacağının geçeceği delik), 1 mm dış çapı (PCB'de açılması gereken delik). Bu yazımdaki PCB'de her PCB üzerinde 4 devre kopyası var (PCB'ye dair tüm işler bitince keseceğim hepsini). Her kopyada 37 adet 0.8 mm'lik rivet ve 5 adet 1mm'lik rivet olmak üzere 42 delik açıp 42 rivet takıyorum. PCB başına 169 adet rivet x 6 PCB = 1024 rivet. Daha diğer delikleri delmedim ama bu akşam onlara da başlayacağım... Hepsi elle yapılacak. Dedim ya, bu iş benim için bir tür meditasyon ;) Nirvana'ya erişince proxxon modlama olayına gireceğim ;)
Tüm bu işlemler sırasında belirttiğin gibi PCB'de zaten rivet dışında delik açmadım ki zaten rivet'lar için delik açtıktan hemen sonraki adım bu deliklere rivet çakmak. PCB'lere soğuk kalay işlemini rivet'lardan sonra yapıyorum ki hem rivetlar hem de temas yerleri de kalay kaplansın diye.
Delikiçi kaplamayı kimyasal/elektroliz ile yapanlar sanırım PCB'yi eritmeden önce delikleri açıyorlar (biraz daha geniş delik açıyorlar), sonra PCB'nin alt ve üst yüzeylerine elektrotlar bağlayıp DC akım geçiriyorlar bakır çözeltili (sanırım "göz taşı" denilen bir tür bakır oksit çözeltisi) suyun içindeyken. Bu şekilde "bütün" delikler bakırla kaplanıyor. PCB çıkartma işine bundan sonra başlıyorlar. Kimbilir belki bunu da denerim bir gün, elimdeki rivet'lar bitince mesela...
-
@Alcofribas, benim de içimde ukte kalan bir türlü yapamadığım bi devre vardı; elektronik rulet. Bi türlü çalışmamıştı meret :(
Bu bağlamda; YavuzG kardeşimizin vermiş olduğu asil mücadeleye ufak bir katkımız olsun. Ektedir! :))
PCB deliklerine gelince :) proxxon KT70 (koordinat tablası) bağlanmış TBM 220 (sütun matkap) ile elle deliyorum. Yani proxxon modlama olayına henüz girmedim. Bunu bir meditasyon tekniği olarak düşünebilirsin :D O gün kafan bişeye mi bozuldu, çekiliyorsun odana sabaha kadar PCB deliyorsun, oooh be rahatladım diyorsun... ;D
Artık ne iş yapıyorsan... Demek bu sana meditasyon gibi geliyor :))
CNC modifiye olayını ihmal etme. Sana devede kulak bir proje, hatta proje bile değil, günübirlik adalar turu:) Şimdi herşeyi hazır satıyorlar. Zaten XY tablasını almışsın. Z'in uygunsa bu işe, geriye kalır 3 adet Nema23 Step Motor-kaplin ve 1 adet kontrol kartı. Üç nal ve bir at hesabı :))
-
@Alcofribas, benim de içimde ukte kalan bir türlü yapamadığım bi devre vardı; elektronik rulet. Bi türlü çalışmamıştı meret :(
Bir tanesini ne yaparsam yapayım çalışıramadığımı hatırlıyorum. El çırpmalı şalter olabilir.
beyler bende bayağı orjinal (90'lardan kalma), radyo modülü dışında tüm parçaları tam şekilde bir tees 3000 expert set mevcuttur :D Kitapçıkları falan dahil. Yani hiçbirşey için geç değil :) Olmadı RAAT'a getireyim, yapın :)
Çocukluk uktelerinizin tamiratı ile ilgilenirsek belki normal bir insana dönüşebilirsiniz :D
Bu arada soldermask hiç de kolay bir iş gibi görünmüyor, ama sonuç etkileyici. Lake gibi olmuş. Sinclair'in soldermask'ı yataktan çıktığım andaki yorganın haline benziyor. Hep merak etmişimdir, ne yaptılar da bu pcb bu hali aldı?
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.the-liberator.net%2Fsite-files%2Fretro-games%2Fhardware%2FSinclair-ZX-Spectrum%2FSinclair-ZX-Spectrum-Issue-2%2F005-Spectrum-ZX-1982-Issue-2-Motherboard.JPG&hash=b3f032a79fac8d0dc5f653faf336132b)
-
beyler bende bayağı orjinal (90'lardan kalma), radyo modülü dışında tüm parçaları tam şekilde bir tees 3000 expert set mevcuttur :D Kitapçıkları falan dahil. Yani hiçbirşey için geç değil :) Olmadı RAAT'a getireyim, yapın :)
Çocukluk uktelerinizin tamiratı ile ilgilenirsek belki normal bir insana dönüşebilirsiniz :D
Güzel diyorsun da bizim bahsettiğimiz tarihlerde(85 civarı) TEES'in o dediğin seti falan yoktu. Sadece dandik poşette satılan DIY devreler vardı ki onların da hali anlattığımız üzere içler acısı idi. Lakin; babam sağolsun merakım var diye Almanya'dan o TEES setin benzeri bir seti getirtmişti Almancı bir tanıdığa. Yanlış hatırlamıyorsam Conrad (http://www.conrad.de) mağazasından alınma idi. İçinde enfes kaliteli basılmış ve acaip detaylı bir kitabı vardı. Gelgelim Almanca idi :)) O gün bugündür nefret ederim Almancadan. Biz almamıştık ama içinden bir de diğer setlere dair bir reklam broşürü çıkmıştı. Bir tanesi de Kimya seti idi.
Sinclair'in soldermask'ı yataktan çıktığım andaki yorganın haline benziyor. Hep merak etmişimdir, ne yaptılar da bu pcb bu hali aldı?
Gerçekten nedir o Speccylerin PCBsinin hali yahu? Her gördüğümde aklıma şu haber (http://video.haberturk.com/haber/video/olu-tavuklara-tecavuz-edip-doner-yapip-sattilar/114012) geliyor ve acaba böyle elim bir olay vakti zamanında İngiltere'de de olmuşmudur diyorum :))
-
Sinclair'in soldermask'ı yataktan çıktığım andaki yorganın haline benziyor. Hep merak etmişimdir, ne yaptılar da bu pcb bu hali aldı?
Gerçekten nedir o Speccylerin PCBsinin hali yahu? Her gördüğümde aklıma şu haber (http://video.haberturk.com/haber/video/olu-tavuklara-tecavuz-edip-doner-yapip-sattilar/114012) geliyor ve acaba böyle elim bir olay vakti zamanında İngiltere'de de olmuşmudur diyorum :))
David Jones bu konuya linkteki videosunun 5:00 dakikasinda kisaca deginmisti.
http://youtu.be/0-IebArtT9I (http://youtu.be/0-IebArtT9I)
-
David Jones bu konuya linkteki videosunun 5:00 dakikasinda kisaca deginmisti.
http://youtu.be/0-IebArtT9I (http://youtu.be/0-IebArtT9I)
Hımm... Bunu kaçırmışım... Lakin adam çakıyla daldı resmen canım Speccy'e :)
Sağol memrah!
-
Hımm... Bunu kaçırmışım... Lakin adam çakıyla daldı resmen canım Speccy'e :)
Sağol memrah!
Ben de kaçırmışım, ve c5 teardown falan da varmış, gece 2'ye kadar takıldım durduk yere.
Fakat o bölgelere ben de çakıyla dalmak istemişimdir hep, keşke yapsaymışım daha önce.
-
PCB'lerin delikleri 1-2 günlük gece çalışmasıyla tamamlandı.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fholes%2FIMG_3811_zps41fd810d.jpg&hash=5dc2cd10075c253b56d2ede6953c8eec)
Düzeneğimden gayet memnunum, eee çocukken teyp motorunun ucuna taktığımız dandik mandren ve uçlardan sonra büyük rahatlık tabii ki ;)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fholes%2FIMG_3802_zpse0a7bfcf.jpg&hash=1ca817d7b7f13e6aae52b3308a0b2272)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fholes%2FIMG_3809_zps3326219b.jpg&hash=b64e239c08bac572e46a1544ffa0ea3d)
Ancak Alcofribas, gösterdiğin örnek de aklımı çelmedi değil zaman zaman...
Mesela şu an :o
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fholes%2FIMG_3801_zpse4dc7de1.jpg&hash=e75c02d8e06b01367a7298da3c6f28d2)
Meditasyonun sonu :-[
-
Meditasyonun sonu :-[
Nasıl becerdin bilmiyorum ama geçmiş olsun!
Meditasyonun cilvesi :))
-
ben de bilmiyorum... tozu temizlemek için elektrik süpürgesi kullanıyordum, bir an fazla meditasyon sonucu ;) üşenip parmağımla temizleyeyim dedim. sonra matkabı indirdim baktım uç yok!!!
ucun parmağa girdiğini anlamadım bile. eee kaliteli malzeme tabii ;D
-
ucun parmağa girdiğini anlamadım bile. eee kaliteli malzeme tabii ;D
Eskilerin tabiriyle "Alman yapmış, kaliteli mal" diyeceğim ama Alman falan kalmadı pek artık. Kuvvetle muhtemel Taiwan falandır :)
PCB ler cillop gibi duruyor. Eline sağlık!
Sabah unutmazsam; sana, bu delik mevzusu minvalinde anılarını coşturacak bir armağanım olacak.
-
Neyse parmağı deldik ama sonuçta "ışığı" gördüm 8)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fholes%2FIMG_3810_zpsc43ffe2b.jpg&hash=3c927ff572db4fac0bf5ffaef7ae1aef)
Sabah unutmazsam; sana, bu delik mevzusu minvalinde anılarını coşturacak bir armağanım olacak.
Bak merak ettim şimdi ???
-
Eskilerin tabiriyle "Alman yapmış, kaliteli mal" diyeceğim ama Alman falan kalmadı pek artık. Kuvvetle muhtemel Taiwan falandır :)
Bursadaki fabrikalarda yapıyorlar diye biliyordum ama :D Geçmiş olsun yavuzg, çok da sinir bir yere girmiş ha. Hep hissettirir şimdi o kendini :)
Pcb'ler populate edildikten sonra ne olacak onu bekliyorum artık heyecanla :D Ya çalışmazlarsa!
-
Pcb'ler populate edildikten sonra ne olacak onu bekliyorum artık heyecanla :D Ya çalışmazlarsa!
Yok canım çalışırlar (herhalde :) ) prototip yapmıştım daha önce.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FCRTSIM%2FIMG_3277_zps200350dc.jpg&hash=02520055ddc28474f3460393218330dd)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FCRTSIM%2FIMG_3348_zps010b5afa.jpg&hash=6c5fefa941f805796537f5a12fa83740)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FCRTSIM%2FIMG_3349_zps0b6fe672.jpg&hash=e9a356a364ec88e75632f629ab7ae643)
-
Bursadaki fabrikalarda yapıyorlar diye biliyordum ama :D
Kesici takım yapmak zor bir olay. Hele de kalitelisini. Özel sektör yapıyor mu bilmiyorum. MKE yapıyor ama kalitesi tartışılır. Hani bir zamanlar iğne bile yapamıyorduk meselesi gibi ve hatta ötesi. İyisi Alman ve İsrail oluyor genelde.
Pcb'ler populate edildikten sonra ne olacak onu bekliyorum artık heyecanla :D Ya çalışmazlarsa!
ARGE masrafı olarak zarar yazacak :)
Bak merak ettim şimdi ???
O zaman seni daha fazla merakta bırakmayalım. Yine kurgulanmış bir sahne ile karşınızdayız. Unboxing Primitive Drill!!! Fotolar ektedir!
-
Ne yalan soyliyeyim, unbox' a konu olan box beni benden aldi. Cok kibar zevkleri olan bir adamsin alco :D
-
Ne yalan soyliyeyim, unbox' a konu olan box beni benden aldi. Cok kibar zevkleri olan bir adamsin alco :D
Bu. :)
Yok canım çalışırlar (herhalde :) ) prototip yapmıştım daha önce.
:) Lafi gelmişken, plaket üzerinde boş alanlar mevcut olduğu için soruyorum, çift taraflı pcb kullanmak ve dolayısı ile rivet çakmakla uğraşmak yerine, boyuttan biraz fedakarlık edip tek yüze sığdıramazmıydın acaba? Ya da VGA portlarını plaketin üzerine değil de kutuya monte edip kablo ile daha az alan kaplayan bir soket sistemiyle halletsen vs, tek yüzde halletmek mümkün değil miydi? Çift yüzlü bir pcb'ye girmeden önce ne kadar düşündün?
-
:) Lafi gelmişken, plaket üzerinde boş alanlar mevcut olduğu için soruyorum, çift taraflı pcb kullanmak ve dolayısı ile rivet çakmakla uğraşmak yerine, boyuttan biraz fedakarlık edip tek yüze sığdıramazmıydın acaba? Ya da VGA portlarını plaketin üzerine değil de kutuya monte edip kablo ile daha az alan kaplayan bir soket sistemiyle halletsen vs, tek yüzde halletmek mümkün değil miydi? Çift yüzlü bir pcb'ye girmeden önce ne kadar düşündün?
@ref, o konuyu çok düşündüm :)
aslında plakette gerçekten de pek bi boş alan yok. PCB boyutu sadece 6,5 cm x 4,5 cm. Tek yüzeyde işi bitiremememin 3 temel sebebi var aslında;
1) bu tarz video projelerinde karşılıklı 2 VGA soketi "karşılıklı" yerleştirdiğinde hatlar birbirini "öyle ya da böyle" çaprazlamasına kesiyor. tek yüzeyden dolaştırmak maalesef ya çok karmaşık ya da imkansız.
2) RGB sinyallerini çok fazla "dolaştırmamak" gerekiyor. Kıvrım kıvrım dolaşınca "cross-talk" ve parazit sorunları çıkabiliyor. Hatları mümkün olan ek kısa yoldan döşeyip ve 90 derece açı yapan hatlardan kaçınmak lazım. Her köşeyi 45 dereceli 2 köşe ile dönünce yüzey alanı genişliyor ister istemez.
3) benim bu tür "plug" nevi projeleri içine sığdırmaya alıştığım bir plastik kutu tipi var, onun içine sığan bir PCB şablonum bu. Kutu o kadar küçük ki kutu duvarına montaj pek sınırlı. bir de bu tarz soketlerin arkasına kablo döşemek yerine PCB tipi olanları seviyorum. (Bazı takıntılarım yok değil ;) )
Bir de, kutuya 3 tane pot sığdırınca kutunun içinde pek de bir yer kalmıyor.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FCRTSIM%2FIMG_3308_zps146490cb.jpg&hash=b28407e25ce6bb05a2314a5b7e32ac9a)
Ha tabi söylediğin gibi bu devre tek yüzey PCB ile yapılabilirmiydi? Muhtemelen evet, ama daha büyük (rahat) bir yüzeyde ve kutuda belki...
-
O zaman seni daha fazla merakta bırakmayalım. Yine kurgulanmış bir sahne ile karşınızdayız. Unboxing Primitive Drill!!! Fotolar ektedir!
kutu gerçekten o teyp motoru matkapları yıllardır sakladığın kutu mu yoksa "kurgu" mu? ;D
inanılmaz!!!
-
Ne yalan soyliyeyim, unbox' a konu olan box beni benden aldi. Cok kibar zevkleri olan bir adamsin alco :D
kutu gerçekten o teyp motoru matkapları yıllardır sakladığın kutu mu yoksa "kurgu" mu? ;D
inanılmaz!!!
:)) Kutu 1984 ya da bilemedin 85 yılından beri aynı kutu. Ama "ne kutusu idi" konusunda en ufak bir fikrim yok.
-
:)) Kutu 1984 ya da bilemedin 85 yılından beri aynı kutu. Ama "ne kutusu idi" konusunda en ufak bir fikrim yok.
konu başlığından saptık gittik ama kutu dedin bittim. 80'lerdeki kullandığımız kutular bile başlıbaşına retro bence... O zamanlar ne alet edevat için ne de projeler için "özel" kutu mutu bulmak hakgetire. ya çay kutusu, ya puro kutusu (bak bu çok değerliydi, nadir bulunur, sürgülü veya minyatür menteşeli kapağı olur, değerli malzemelerini bunun içinde saklarsın ;) ) ya da çikolata kutusu kullanırdık... çok yakın bir dostum bir projesinde sabun kutusu kullanmıştı mesela (hani şu birbirine geçmeli kapaklı plastik, sabun kurumasın diye satılan kutulardan).
hey gidi günler :'(
-
konu başlığından saptık gittik ama kutu dedin bittim.
Konuyu açan olarak sen rahatsız oluyorsan başka yere taşırız veya bir çaresine bakarız. Ama senin yazılar için kafamda başka bir format var. Kaybolup gitmesine izin vermemek bağlamında birşeyler yapacağız zaten.
80'lerdeki kullandığımız kutular bile başlıbaşına retro bence... O zamanlar ne alet edevat için ne de projeler için "özel" kutu mutu bulmak hakgetire. ya çay kutusu, ya puro kutusu (bak bu çok değerliydi, nadir bulunur, sürgülü veya minyatür menteşeli kapağı olur, değerli malzemelerini bunun içinde saklarsın ;) ) ya da çikolata kutusu kullanırdık... çok yakın bir dostum bir projesinde sabun kutusu kullanmıştı mesela (hani şu birbirine geçmeli kapaklı plastik, sabun kurumasın diye satılan kutulardan).
Sırf kutu meselesi de değil. Hiçbir şey yoktu ki... Ya da kolay ve ucuz bulunmuyordu ki... Mecburen herşeyi saklayıp değerlendirmeye çalışıyorduk. Lakin kutu konusunda benim o dönemden gelen alışkanlıklarım hala devam ediyor. Sanırım sen Atari Sio2PC (http://www.amstradcpc.com/blog/?p=45) çalışmamdan haberdar değilsin :) Gerçi şimdi bu başlık altında okuyunca çok "loser" gözüküyor ama kendi içinde güzeldir :)) Ekte de son kutulu hali var. Evde de daha bir sürü First kutum mevcut :)
-
Konuyu açan olarak sen rahatsız oluyorsan başka yere taşırız veya bir çaresine bakarız. Ama senin yazılar için kafamda başka bir format var. Kaybolup gitmesine izin vermemek bağlamında birşeyler yapacağız zaten.
Yok canım, rahatsızlık ne demek! Muhabbet güzel :) Sitede yeniyim ya, kurallarınızı bilmediğim için, hani bazı yabancı forumlarda muhabbet konu dışına kayarsa admin bitiverir ya... ;)
Sırf kutu meselesi de değil. Hiçbir şey yoktu ki... Ya da kolay ve ucuz bulunmuyordu ki... Mecburen herşeyi saklayıp değerlendirmeye çalışıyorduk. Lakin kutu konusunda benim o dönemden gelen alışkanlıklarım hala devam ediyor. Sanırım sen Atari Sio2PC (http://www.amstradcpc.com/blog/?p=45) çalışmamdan haberdar değilsin :) Gerçi şimdi bu başlık altında okuyunca çok "loser" gözüküyor ama kendi içinde güzeldir :)) Ekte de son kutulu hali var. Evde de daha bir sürü First kutum mevcut :)
Benim kullandığım kutular da zaten muhtemel bir kutu "First" fiyatınadır herhalde bir ara stoklamıştım bitmedi hala :D
Bu arada proje kutusu olarak o metal sakız/şeker kutularından "bilhassa" satılıyor bazı elektronik dükkanlarında; http://www.watterott.com/en/Altoids-Gum-sized-tin (http://www.watterott.com/en/Altoids-Gum-sized-tin)
Yani kesinlikle "loser" değil bilakis "moda" ;)
-
Yok canım, rahatsızlık ne demek! Muhabbet güzel :) Sitede yeniyim ya, kurallarınızı bilmediğim için, hani bazı yabancı forumlarda muhabbet konu dışına kayarsa admin bitiverir ya... ;)
Yemişim admini!!! :)
Bu arada proje kutusu olarak o metal sakız/şeker kutularından "bilhassa" satılıyor bazı elektronik dükkanlarında; http://www.watterott.com/en/Altoids-Gum-sized-tin (http://www.watterott.com/en/Altoids-Gum-sized-tin)
Heyyyoooo!!! Ben biliyordum zaten büyük bir fütürist ve inovasyon adamı olduğumu... Daaaa toplum değerimi anlamadı henüz :)
Şaka bir yana cidden şaşırdım... Ama bir yandan da aklın yolu bir diyorum...
-
Kutu konusunda burası bir numara. ;)
http://www.altinkaya.com.tr/ (http://www.altinkaya.com.tr/)
-
Kutu konusunda burası bir numara. ;)
http://www.altinkaya.com.tr/ (http://www.altinkaya.com.tr/)
Altınkaya bizim demirbaşlar (http://retrojen.org/pano/index.php?topic=57.0) arasında zaten. Fakat buradaki esas mevzu; kıtlıkta, hangi malzemeden ne şekilde yararlanabilirsin olayı. Bu bağlamda senin de illaki 25-30 sene öncesine dayanan tecrübelerinle yaptığın inovasyonlar vardır ;)
Genel olarak materyal konusunda şöyle diyeyim: 80ler dönemi ile 90lar kesinlikle karşılaştırılamaz. Ciddi bir çağ atlama var. Hele 2000 ve sonrasını bu hesaba hiç katmıyorum. Bizzat içinde olmayan 80leri bu bağlamda kolay kolay değerlendiremez. İnsan şöyle bir bakınca yahu 5-6 senenin bu kadar önemimi olur diyor. Ama o dönem için oluyor işte.
Ha tabi büyük kentler ve yakınlarındaki görece büyük yerleşim merkezlerinin dışına çıkarsan, o zaman başka parametreleri de katmak lazım bu hesaba. Uzar gider yani iş...
-
İlk önce ellerinize sağlık ben bu konu ile ilgili size birkaç soru sorcam ilk sorum ben yaklaşık 2 aydır falan bu solder maskı arıom ama birtürlü bulamasım biyasalardaki ya cok ince ve uzun bazılarıda çok pahalı örneğin sizin oldığınız a4 boyutunda gibi gözüküyor siz bunu nerden aldınız bunu aldığınız sitenin linkini atarmısınız . bide sodyum karbonatı ğiyasada nasıl bulabiliriz bazı sitelerce türkçe anlamı olarak soda kürü diye geçi bu konuda bana yardımcı olursanız sevinirim.Benimle @gmail.com adresinden iletişime geçebilirseniz sevinirim.
-
Ellerinize sağlık. Bu konu ile ilgili size birkaç soru sormak istiyorum:
Yaklaşık 2 aydır bu solder maskı arıyorum fakat bir türlü bulamadım. Bulabildiklerim çok ince, uzun. Üstelik çok pahalı. Örneğin sizin kullandığınız a4 boyutunda gibi görünüyor, aldığınız sitenin linkini atar mısınız?
Ayrıca, sodyum karbonatı piyasada nasıl bulabiliriz? Bazı sitelerde "soda kürü" adı altında satıldığını biliyorum. Yine de bana yardımcı olursanız sevinirim.
Benimle @gmail.com adresinden iletişime geçebilirseniz sevinirim.
Eğer bu soruların cevabını mail olarak değil de buraya da yazarsan seviniriz yavuzg.
@hmen5634:
lütfen mesajlarınızı yazmak için daha fazla zaman ayırın. Mesajınız anlaşılmayacak kadar karmaşık. Şu başlığa dikkat etmenizi öneririm: http://retrojen.org/pano/index.php?topic=4.0 (http://retrojen.org/pano/index.php?topic=4.0) (10 numaralı başlık)
-
Boyle onemli bir baslik altinda sms gonderir gibi yazilmis mesajlara kimse tahammul etmek zorunda degil. Imla kurallarina da uyarak tekrar duzenleyin mesajinizi.
Not: Ben mesajimi yazarken Ref bir tane yazmis bile. Tabii ki rahatsizligini cok daha ince bir uslupla kaleme almis. Hangisi isinize geliyorsa artik.
-
Arkadaşlar öncelikle bi hatam olduysa herkes'ten özür diliyorum.
Benim asıl sormak istedigim solder mask'ı bir süredir araştırıyorum ama piyasada uygun bir fiyata ve ebatta bulamadım.Bundan dolayı yavuz hocamandan bilgi almak istedim ve neyseki uygun fiyata solder maskı buldum. baska bir soru daha sorcam uv lamba ile ilgili bazı videolarda Ultraviyole led şerit kullanılmış fakat bunlarda w degeri yazmıyor onun yerine dalga boyu 395-410nm yazıyor ve bu değerler urunden urune değişiyor,bu değerdeki bir uv ışığın altında solder maskı'mızı ne kadar süre bırakmalıyız.
-
Arkadaşlar öncelikle bi hatam olduysa herkes'ten özür diliyorum.
Benim asıl sormak istedigim solder mask'ı bir süredir araştırıyorum ama piyasada uygun bir fiyata ve ebatta bulamadım.Bundan dolayı yavuz hocamandan bilgi almak istedim ve neyseki uygun fiyata solder maskı buldum. baska bir soru daha sorcam uv lamba ile ilgili bazı videolarda Ultraviyole led şerit kullanılmış fakat bunlarda w degeri yazmıyor onun yerine dalga boyu 395-410nm yazıyor ve bu değerler urunden urune değişiyor,bu değerdeki bir uv ışığın altında solder maskı'mızı ne kadar süre bırakmalıyız.
selamlar @hmen5634, sorduğunuz soruların cevabını yazının başlarında bulabilirsiniz... Benim kullandığım soldermask film de ucuz bir malzeme değil. Ancak yine de PCB'nin büyüklüğüne göre maliyete etkisi 1 TL civarında...
LED konusuna gelirsek, LED'lerden UV exposure box pek verimli olmuyor. Hem çok daha pahalıya geliyor hem de LED'lerin odak mesafesi çok uzak olduğundan bir kutu içinde kullanımı zor. Odağını bozmak için kafalarını zımparalamak, traşlamak v.s. gibi yöntemler de pek bir işe yaramıyor. Bu yazıda gördüğünüz kutunun aynısını LED'ler de yapmış ve başarısız projeler kervanında çöp oldu...
-
Eğer bu soruların cevabını mail olarak değil de buraya da yazarsan seviniriz yavuzg.
Ref, kesinlikle haklısın, paylaşımdan daha geniş bir kitlenin de yaralanabilmesi için ben de mail veya pm ortamında cevap yazma taraftarı değilimdir...
-
Hayırlı akşamlar, emeğinize ellerinize sağlık gerçekten çok güzel bir bilgi paylaşımı olmuş, benim bir sorum olacaktı: blacklight lambalarını 6x6W halinde yapmışsınız ya, ben 1 tane 60W UV floresan alsam yeterli olur mu? Bu konu ile ilgili bir öneriniz varsa tabi fiyat olarak öğrenci için uygun olursa uygulayabilirim ^.^ Şimdiden teşekkür ediyorum.
-
Hayırlı akşamlar, emeğinize ellerinize sağlık gerçekten çok güzel bir bilgi paylaşımı olmuş, benim bir sorum olacaktı: blacklight lambalarını 6x6W halinde yapmışsınız ya, ben 1 tane 60W UV floresan alsam yeterli olur mu? Bu konu ile ilgili bir öneriniz varsa tabi fiyat olarak öğrenci için uygun olursa uygulayabilirim ^.^ Şimdiden teşekkür ediyorum.
Burada amaç ışığı mümkün olduğu kadar homojen olarak plaketin üzerine gönderebilmek. Tek 60w lamba kullanacaksanız böyle bir kutu içinde olmaz (hem ampül sığmaz hem plaketin ortasına daha fazla kenarlarına daha az ışık gelir). Ancak tek lamba kullacaksanız lambayı plaketten daha uzağa koymalısın (mesela 30-50cm yükseğe asabilirsiniz) ki ışık dağılsın...
-
Ancak tek lamba kullacaksanız lambayı plaketten daha uzağa koymalısın (mesela 30-50cm yükseğe asabilirsiniz) ki ışık dağılsın...
Diffüzer kullanarak ışık dağıtılabilir ama bu filtreler bazı ışık tayflarını süzebilir, burada uv ışığı olabildiğince geçiren bir filtre lazım.
biz sinema işleri için makro çekimlerde şunları kullanıyoruz, neredeyse homojen bir ışık elde ediyoruz:
http://www.leefilters.com/lighting/colour-details.html#460&filter=dc (http://www.leefilters.com/lighting/colour-details.html#460&filter=dc)
-
Diffüzer kullanarak ışık dağıtılabilir ama bu filtreler bazı ışık tayflarını süzebilir, burada uv ışığı olabildiğince geçiren bir filtre lazım.
LED kutu yapmıştım bundan önce. O filtrelerden kullanmadım ama çok çeşitli (zımparalanmış plexyglass, yarı geçirgen PVC dosya, LED'lerin tepesini zımparalamak, Plexyglass'ı beyaza boyamak, LED'leri boyamak v.s. v.s.) DIY filtre yapmaya çalıştım. En güyük sorun UV o filtrelere çarpınca görünür ışık yansıması. Yani filtrenin kendisi parlamaya başlıyor gece denizdeki yakamoz veya diskoda parlayan beyaz t-shirt'ler gibi ;) (disko dedik ya, yaşımız ortaya bir daha çıktı :D)
En temizi (eğer tek kaynaktan ışık kullanılacaksa) lambayı PCB yüzeyinden uzağa koymak...
-
Selamlar! Yavuz hocam bu pozlama ünitesinden bende yapmak istiyorum. Ama floresan seçiminde kafam biraz karıştı açıkcası.. Öncelikle blacklight mı yoksa UV mi karar veremedim. örneğin UV seçecek olursak onunda bir kaç çeşidi var UV-A, UV-B, UV-C, .... gibi. Bu farklı tiplerin pozlama üzerinde farklı bir etkisi var mı? sizce bunlardan hangisini seçmeliyim. Birde pozlama süreleri hakkında tecrübelerinizi paylaşırsanızı sevinirim.
-
Selamlar! Yavuz hocam bu pozlama ünitesinden bende yapmak istiyorum. Ama floresan seçiminde kafam biraz karıştı açıkcası.. Öncelikle blacklight mı yoksa UV mi karar veremedim. örneğin UV seçecek olursak onunda bir kaç çeşidi var UV-A, UV-B, UV-C, .... gibi. Bu farklı tiplerin pozlama üzerinde farklı bir etkisi var mı? sizce bunlardan hangisini seçmeliyim. Birde pozlama süreleri hakkında tecrübelerinizi paylaşırsanızı sevinirim.
UV ampülü normal piyasadan bulmanız zor o yüzden blacklight kullandım. Ama eğer bi şekil bulacaksanız da (örn. toptancısından sipariş v.s. şeklinde) UV-A türü ampül kullanmanız uygun olur. UV-C cilt terapisi, dezenfekte v.s. için kullanılan çok daha düşük dalga boylu UV ışını saçtığından göz ve cilde zararlıdır...
Bu tür evde yapılan pozlama kutularında pozlama süresini kullandığınız foto duyarlı malzeme, ampül türü, sayısı, toplam watt'ı, bu watt'ın UV'ye dönüşen kısmı, ampüllerin PCB'den uzaklığı, PCB imajı için kullandığınız malzeme, toner/mürekkep tipi v.s.gibi bir çok faktör belirler. Kesin bir şey söylemek mümkün değil. Ancak deneyerek buluyorsunuz...
Örneğin bu soldermask normal PCB etching için kullanılan kuru film'lerden (photoresist dry-film) farklı. Daha sağlam bir malzeme olduğundan benim kutuda 2 dakika kadar pozlamak gerekiyor. Dry-filmleri (mavi olanlar) benim kutuda 30-45 saniye arası pozluyorum.
-
Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim. gerçekten UV ampül bulmak zormuş bugün anladım. :) Tüm gün boyunca o sokak senin bu cadde benim gezdim durdum. En sonunda bir toptancıda muradıma erdim :) Ancak UV-C türünde floresanlar vardı. UV-A bulamadım. Bende tereddüt ettim almakta. 15W lık t5 floresan için (osram markaydı yanlış hatırlamıyosam) 19 TL gibi bir fiyat verdiler. Antalya gibi bir yerde bunu bulduğuma şükrettim doğrusu. :) yada artık internetten UV-A şiparişi vericem. Tekrar teşekkürler.
-
yavuzg ustam vermiş olduğunuz bilgilerden dolayı çok teşekkür ederim. Akıcı ve açıklayıcı bir sunum olmuş.
-
Merhaba hocam. Yanıtınız için teşekkür ederim. Işık olayını 4x15 W UV floresan ile hallettim fakat bir türlü maskeleme işlemini gerçekleştiremedim. Sanırım ısıyla ilgili bir problemim var. Aldığım laminatör 108 dereceye kadar ısıtma gerçekleştiriyordu fakat toner daha yüksek ısılarda eridiği için laminatörü modifiye ettim (baskı devre için), soldermask için gerekli ısıyı tam bulamadım sanırım. Baskı devre için uyguladığım ısıyı kullanınca soldermask tamamen eriyip sağa sola bulaşıyor, daha düşük sıcaklıkta yapıp bütün işlemleri gerçekleştirince de fırçalama kısmında diğer kısımlar da kalkıyor. Umarım mesajımı en kısa zamanda görürsünüz de ben de deneme yaparak soldermask ı boşa harcamaya devam etmem :/ İyi akşamlar diliyorum.
-
PCB'nin üzerinde Casper mı var? :D
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3794_zpsc76c100b.jpg&hash=35a9009cc94b5eb467ae9220d2b04384)
-
Hayırlı geceler hocam, bu akşamki denememde yine istediğim sonucu alamadım, bu sefer çok daha hafif hareketler ile fırçalama yaptım ve lehimlenecek kısımlar açığa çıkınca yıkadım ve şuanda son aşama için UV kutusuna bıraktım. Sorunu halen çözebilmiş değilim :( Sanırım sorun sadece ısı değil ayrıca UV kutusunda da sorun var. Benim aldığım UV floresanlar OSRAM UV-C sanırım, 254 nm dalga boyu var. Bu akşamki denememde 2 dk beklettim ışıkta ama yine de çözeltiye atınca çok çabuk çözünüyor, sizin yazdığınız gibi 10-15 dk değil bir kaç dakika içinde eriyor işaretli kısımlar. Bu arada laminatörün ısısını 110 dereceye getiriyorum, bunun üzerine çıkınca soldermask kartın çevresinden krem gibi çıkıyor. Kaplamaya çalıştığım kartlar 4-5 cm2'lik ufak kartlar. Yaklaşık A4 ebatındaki kartı da kaplama yapmam gerekiyor ama maalesef küçüklerde başarı sağlayamadığım için cesaret edemiyorum. Yardımınız için şimdiden teşekkür ediyorum, kolay gelsin ^.^
-
Laminasyon makinesinden geçirdikten sonra 1 saat karanlıkta bekletiyormusun soldermask kaplanmış PCB'yi? Bu adım önemli...
Ayrıca kullandığın lamba yanlış. PCB endustrisinde kullanılan foto duyarlı filmler 300-400nm dalgaboyunda UV ışığına duyarlıdır. Senin lambalar sterilizasyon için kullanılan türden ve ayrıca da uzun süreli etkileşimde gözlerine ve cildine zaralıdır.
Onları "black light" tabir edilen ampullerle değiştir ;)
-
Evet 1 saat bekletme işlemini gerçekleştiriyorum, ışığa maruz kalmıyorum o kısım problem değil de dalga boyu sıkıntıysa mecburen değiştireceğim. Pff yine masraf çıktı desenize, elimdeki UV ler iş görmez yani. Peki ısı olarak en uygun ısı aralığı nedir hocam? Benim denemelerimden gördüğüm kadarıyla 140 dereceden sonra orantısız erime gerçekleşiyor? Bir de bu ışık olayını UV ledlerle halledemeyiz sanırım değil mi? Elimde 20 adet UV led var çünkü.
Gece biraz araştırma yaptım ve
NAMİBA TERRA UV-REPLUX FLORESAN 44 CM 15 WATT ile 18W BLB BLACKLIGHT SYLVANIA arasında kaldım. Black Light mı yoksa UV-A (%30 UVA, %5 UVB) mı almalıyım? Bugün öğleden sonra ampülleri değişmeye gideceğim ya da yeni alırım bilmiyorum.
-
@teslassuccessor, bu işi elindeki bir kaç UV LED'le yapamazsın zira verim alabilmen için 400 tane falan gerekir. Başka bir yazımda bu yazıda yaptığım pozlama kutusunun LED'li versiyonunu da yaptığımı yazmıştım (evet ben 480 tane LED lehimlemiştim). LED'lerdeki sorun odaklanma uzaklıkları. Işığı homojen bir şekilde dağıtabilmek için malzemeden uzağa yerleştirmek gerekiyor ve böyle bir "compact" pozlama kutusuna o LED panelleri istenilen uzaklıkta yerleştiremiyorsun. Bu yüzden de pozlama üzerinde yanlış odaklanmadan dolayı yuvarlak yuvarlak desenler oluşuyor. Bir de Çin'den getirttiğin UV LED'lerin birisi kalk gidelim diyor öbürü ... (Bkz foto)
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2FIMG_2988_zps6dde4f55.jpg&hash=33e8df92982f22d514648ec4aa09e3b5)
İkinci soruna gelince; UV-A ampul mü yoksa blacklight mı? İnternette aradığın o ampülleri piyasada bulabileceğini sanmıyorum. Blacklight yeterince UV-A içeriyor ve piyasada bulmak nispeten kolay. Benim kutumda 12 adet black light ampul kullandığımı da belirteyim (Hatırladığım kadarıyla 15watt'lık). Güç hesabını buna göre yapabilirsin. Malzemeden uzaklıkları ise yaklaşık 5 cm civarında.
(https://retrojen.org/pano/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi158.photobucket.com%2Falbums%2Ft103%2Fyavuzguceri%2FHome-PCB-Production%2Fsoldermask%2FIMG_3778_zpsaacfcffd.jpg&hash=ee3921a607636e86e01d8f18d2518477)
Son olarak, laminasyon cihazım standart, modifiyeli değil (Modifiye edip geri almıştım). O yüzden ne kadar ısı gerektirdiğini bilmiyorum. Ancak laminasyon cihazım normal ısısına gelince işimi yapıp aleti kapatıyorum. Yani uzun süre açık kalmadığından daha yüksek bir ısıya ulaşmıyor.
-
Çok teşekkür ederim yavuz hocam. Floresanları bulamazsam internetten sipariş ederim artık, çünkü Ankara'da bazı esnaflar olması gereken fiyatın çok üzerinde satış yapıyorlar. Malzemeyi bulabilirsem akşam tekrar deneme yapacağım, sonucu sizlerle paylaşırım. Görüşmek üzere ^.^
-
Merhaba hocam. UV değişimi sonrası işlemleri tekrar yaptım, bu sefer problem çıkmadı. Aldığım floresanlar Cleo'nun 20 W lık UVA sınıfı solaryum ve pozlama floresanı. Bir de sıcaklık değerini yaklaşık 100 dereceye getirdim, bu ısıda gayet homojen dağılıyor soldermask. Benim laminator daha yüksek sıcaklığa getirilince soldermaskı köşelerden eritip atıyor. Yardımlarınız için teşekkür ederim.
-
yavuzg hocam senin kullandığın ampullerin 6w x 12 değilmiydi ben mi yanlış okudum... Burada 15w x 12 180w yapıyorda... Bir yazında adamın 15w x 4 60w ampulle bu işi hallettiğini yazmıştın da yanlışlık olmasın... Birde senin kullandığın floresanların boyunu ve markasını yazarsan sevinirim...
-
Bir de DLP projeksiyonla PCB tekniği varmış. Daha doğrusu; Nuri Erginer yapmış ve olmuş. Bu da bu başlıkta bulunsun.
http://www.gnexlab.com/20-snde-pcb-yapmak (http://www.gnexlab.com/20-snde-pcb-yapmak)
https://hackaday.com/2016/01/07/make-pcbs-with-dlp-omg (https://hackaday.com/2016/01/07/make-pcbs-with-dlp-omg)