Ben emin olamıyorum bu konuda. Neden dersen, Sugar kursör tuşlarına basıldığı zaman kursörün mutlaka oynamasını istemiş. Yani aynı bir word programında gibi tuşa uygun hareket etmesini istemiş. Çünkü bilgisayarı almadan önce inceleyen kişilerin, bilgisayarın kursör tuşlarına bastıklarında, bilgisayarın mutlaka tepki verdiğini görmelerini istemiş. Bunu düşünebilen bir pazarlama dahisinin palete müdahale etmiş olması bana son derece mümkün geliyor.
yani bu hikaye biraz retro efsanesi gibi geldi, çünkü BBC'den MSX'e, Apple'dan IBM'e, CGA, Hercules gibi onlarca farklı bilgisayarda kullanılan CRTC çipinin hardware text cursor özelliği var. Şurada register listesi mevcut:
https://beebwiki.mdfs.net/CRTCCursorun pozisyonundan büyüklüğüne ve yanıp sönmesine kadar CRTC kendi hallediyor. Yani hiçbir işlem yapmadan sadece tek bir registeri değiştirerek cursor yer değiştirir.
Hani şöyle olsa hikaye, Şügar CRTC tercih etti çünkü donanımda cursor desteği vardı diye, o da yanlış, çünkü ilk tasarlanan Amstrad CPC 6502 çipi çevresinde tasarlanıyor, ekip o sırada çok yavaş gidiyor ve grafik birimini yetiştiremeyeceklerini anlıyorlar ve ortaya herkesin kullandığı bir CRTC yapıştırıyorlar. Sugar bu ekiple anlaşamıyor, hepsini işten atıyor, yeni bir ekip oluşturuyor, şimdi yanlış hatırlamıyorsam Ray bilmemne, o da z80'ci. Diyor ki elde böyle bir şematik varsa kullanalım, 6502'yi çıkarıp z80'i basıyor ve oluyor sana amstrad cpc. Yani crtc seçimi de ona ait değil. Tabi daha sonra kendisi ya bakın bizim cursor uçuyor falan demiş olabilir ama bunlar hep pazarlama işte
Renk paleti konusunda alco'nun hikayesi doğrudur. Palet seçimi falan yok yani. Burada teknik bir tercih var, rgb ve yuv.
Amstrad paleti hakkında kendi yorumumu söyleyeyim, kaçırılmış bir fırsat.
Bu palet ucuza maledilen video generasyonunun laneti gibi. Bir spectrumcu olarak acınızı paylaşıyorum. Ama amstradda bu acı daha da artıyor çünkü masraf edip özel gate array üretmişler, renkleri de biraz toparlayabilirlermiş. Elbette tayfın tüm renkleri mevcut ama birbirine çok yakın renkler, varyasyon yaratmıyor. Kullanılabilir renk oranı düşük.
sonra amerikan yapımı konsolların RGB yerine doğrudan YUV ile oluşturulduğunu gözardı etmeyelim, pastel tonların kökeni ortaya çıkıyor, daha konrollü dağılmuş bir luma kanalı. Bizde (speccy amstrad) özellikle mavi kanalı karıştırdığımızda, mavinin renk canlılığı (vividness) değeri %15 civarıdır. Bir anda paleti koyu tonlara çekiyor ve aşırı kontrastlı oluyor. YUV ile yaptığınız palette gri tonları sizin kontrolünüzde kalıyor ve FF,00,00 gibi bir çukura düşmüyorsunuz, o sıfırları duruma göre ucuza yükseltebiliyorsunuz ve hala siyah renginiz olabiliyor. çünkü bir rakam örneğin açıkmavi-magenta arasında ikincil renkleri barındıran bir köprüye oturmuş oluyor. Sonuçta çok farklı olmasa da renk satürasyon ve parlaklıkları daha tutarlı çıkıyor.
burada bir konsept denemesi yaptım, merak edenlere kod ekte. üstteki palet amstrad paleti RGB ile oluşturulmuş durumda, alttaki ise aynı döngü ile fakat YUV renkler kullanılarak oluşturuldu. amstrad renkleri 00,6A,FF seviyelerinden oluşuyor, alttaki benim örnek palet ise RGB'ye eşdeğer olan 0, 0.5, 0.7 seviyeleri kullanılarak üretmiş durumda. Burada interaktif hali var:
https://retrojen.org/project/yuvpaletgen/Biri diğerinden daha iyi mi, hayır. Pastele kaymış tonlar, yine magentanın dominasyonu... Bu ikisinin arasında bir denge oluşmalı ve doğada daha az görülen magenta oranı da az tutulmalı. Yani demem o ki, 80'lerde limitli paletli makinelerdeki palet seçimi teknik bir karardan ibaret ve bu kararlar maliyet odaklı. Bu konuda c64'den bahsetmeden geçmeyelim, kırmızıyı, pembe ve sarıyı kahverengi tonlarına çekmek gibi birşey yapıyor. Neden böyle birşey yapmışlar bilemiyorum, ama işe yaramaz pembe ve bordo tonlar gitmiş, kahverengi ve iki seviye ten rengi gelmiş, standard yuv üretiminde birkaç modifikasyonla tesadüfen bile elde etmiş olabilirler. Bunun bozulmamış hali için MSX paletine bakabilirsiniz. Aynı yöntemle RGB paleti de modifiye edilebilirmiş aslında, işte amstrad'ın atladığı kısım burası.
sol c64, sağ amstrad. Bu haliyle benzersiz bir palet ortaya çıkıyor, renkleri eşit toplamak yerine kahverengi köşesine itelemek. Ama bazı şeylerin iyisi kötüsü yok, palet olarak diğerlerinden ayrıldığı kesin.
Bu palet konusunda benim vardığım sonuçlar bunlardır. Ama sonuçta palet ne olursa olsun, pixel artist her paletten mucizeler çıkarabilir.
