Minimize UI tasarlama sevdası.

[68k]

"Ux-ui gibi kavramlari ureten ve grafik trendlerine yon verenler bence tamamen bi isin biliminden kopuk hareket ediyorlar."

Bir iki sene önce UX ile ilgili araştırma yaparken karşıma şu çıkmıştı, biraz Google'layıp buldum.

https://uxplanet.org/is-ux-design-a-science-8d46155c933f

boş bir vakitte okuyacağım, teşekkürler.

[Skate]

Ayrıca çok estetik kaygıları olmayan ama bence ux'in kralı olabilecek güzellikte bir örnekle yoluma devam ediyorum.

Her konuda iki maddelik fikri olan bir adam olarak yine iki maddemi paylaşayım.

1) Gruplama çok önemli, fonksiyon listesi uzadıkça o UX açısından kötü bir noktaya geliyor, en azından en tepeye filter koymak gerekiyor istediğin özelliğe kolay ulaşabilmek için. Mesela "Şifremi unuttum", "Çıkış" falan orada olmamalı, sol tarafta olmalı ya da başka bir grup altında toplanmalı. Sistemlerin büyüme olasılıklarını da düşünmek gerekiyor.

2) İlk tartıştığımız "browser'ın top barı" idi, şimdi web tabanlı e-ticaret sistemi gibi bir şey var ortada. İkisinin UI/UX gereksinimleri bence son derece farklı. Zaten e-ticaret sistemlerinde çoğunlukla buna benzer yapılar oluyor. Şık olsun isteyen her buttona bir ikon ya da büyük görsel seçiyor. Sol tarafa menü olarak alıyor, öyle yapıyor böyle yapıyor ama sonuç UX açısından buna geliyor zaten.

Yani bu paylaşılan clean UX experience örneğine bir itirazım yok. Ama her şeye uygulanabilir bir şey değil. Örneğin benim en son geliştirdiğim bir projede sol taraftaki menüde en az 40-50 item var. Akordiyon menü kullanıyorum. Şimdi alıp tek tek sağ tarafa böyle buttonları dizsem UX açısından facia olur. Yani her projenin UX ihtiyacı farklı. 100lerce template üretmek gerekir bunun gibi ki bence yine karşılamayacaktır çoğunlukla. Projeye özel düşünüp şekillendirmek lazım.

[wizofwor]

Çin yazısının sezgisel olmak gibi iddiası yok.

Tamam çin yazısının yok ama sizin tanıdık Çinli'nin varmış? Baştan sezgisellik demediniz, Çinli'nin Latin alfabesinde arayıp da bulamadığı şey sezgisellik değil miydi? Ben de o zaman revize edeyim; Çinli'nin iddiası Çin alfabesinin Latin alfabesine göre daha sezgisel olduğu (çünkü balık yerine balık, nehir yerine nehir benzeri resim-harf karışımı semboller var ve bunlar latin alfabesinde yok, o yüzden Türkiye'de tabela okuyamıyor, bunun üzerine zımnî yorumum: Çin alfabesi (tıpkı modern ux-ui trendlerinde olduğu gibi) oldukça sezgizel olduğu için tersi geçerli, yani Latin okuma yazma bilen herhangi bir milletten biri turist olarak Çin'e gittiğinde tabelaları karıştırmadan aradığını şıp diye bulur, şıp diye değilse bile Latin alfabesinden daha kolay bulur; iddia bu değil miydi? Eğer buysa ben buna katılmıyorum. Herhalde bu noktada buraya Çin-Japon alfabelerinden bir örnek koymaya gerek yok.

Ayrıca çok estetik kaygıları olmayan ama bence ux'in kralı olabilecek güzellikte bir örnekle yoluma devam ediyorum. Reklam yapmakla itham edilmemek için siteyi söylemiyorum, çok da önemli değil zaten. Hipster işi ne idüğü belirsiz, uydurma, zottirik ikonlar yok, basit ve fonksiyonel butonlar var, bunun nesi kötü anlamakta güçlük çekiyorum.

Yahu konu nerelere geldi. Öncelikle benim tanıdık Çinli değil Kastamonu'lu. Çinli'nin latin alfebesinde arayıp bulamadığı şey sezgisellik olduğunu ben söylemedim. Hızlı okuma, pratiklik'ten bahsediyordum. Çin yazısında balık yerine balık, nehir yerine nehir benzeri resimler yok. Yatay ve dikey ve eğik çizgiler var. Öyle olduğu için öğrenmesi zor. Öğrenmesi zor olan bir şeye sezgisel demek istemiyorum. Sizin "Eger cinlinin mantigi dogru olsaydi cince ve japoncayi (kanji manji) herkesin ilk goruste anlamasi gerekmez miydi?" sorunuz üzerine Çin yazısının sezgisel olmadığını söyledim.

Ayrıca Türkiye'de tabela okunamıyor demedim. Tam tersine Tabela'da ne yazdığını anlamak için okumak zorundasınız dedim.

Bir süre Çin'de yaşamış bir tanıdık latin alfebesinin çok kullanışsız olduğunu söylüyordu. Verdiği örnek şuydu: "Türkiye'de herhangi bir pazara gittiğimde. Eğer belli bir ürünü almak istiyorsam, satıldığı dükkanı bulmak için bütün tabelaları okumak zorundayım. Ancak Çin'de harfler kavramları karşıladığı için kafanı kaldırdığın anda hangi dükkanda ne satıldığını görüyorsun." Trend biraz buna dönüyor diye düşünüyorum. Yazısız butonlar, anlamsız harf grupları ve smiley'ler. Hepsi bir şeyleri bir bakışta anlatmak için.

Bu örnekte asıl varmak istediğim nokta eğer tasarımınızı yazılarla doldurursanız bu yazıları okumak gerekiyor. Eğer tasarımı doğru simgeleri kullanarak yaparsanız ortaya çok daha pratik bir arayüz çıkıyor. Örneğin son paylaştığınız turuncu butonlardan oluşan arayüzü eğer sık kullanmıyorsanız gideri var. Sürekli kullandığınız bir uygulama için bence korkunç. Arkaya yaslanıp teker teker okumanız lazım. Yanlarında birer simge olsa üçüncü gelişimde o simgeleri öğrenecek ve bir daha metinlere bakmayacaktım. O liste cep telefonunda ekrana da sığmayacak ve yukarı aşağı kaydırarak okumak gerekecek.İyice sıkıntı.

[emarti]

Operayı böyle kullanırım, text olması gereken yerde ve sade...

[wizofwor]

Senin ekran da mı 4:3?

[emarti]

Senin ekran da mı 4:3?

Yok abi laptop ekranı 1920x1080 lakin screenshot için pencereyi küçülttüm. 4:3 ise seninkisi, tam retrojeniksin

[wizofwor]

O zaman elinin ayarı iyiymiş. 844x609 tam 4:3 olmasa da 4.22:3.04 yapıyor.

[emarti]

O zaman elinin ayarı iyiymiş. 844x609 tam 4:3 olmasa da 4.22:3.04 yapıyor.

Gözümüzü açtık 4:3, sonraları çıkanlar bizi kesmiyor. Bu vakitten sonra da çince öğrenilmez gibi oldu

[Alpyre]

Sonra amigaOS3 ile alabileceğimiz ikinci browser malesef amigaOS3.5 ile çalışıyor, OS3.1 desteği yok. BU ps3'de de bulunan "netsurf".

NetSurf şöyle görünmeliydi (sistemine AISS kurmamışsın, hemen kur bakim):

 

Asıl konuya gelince. Aslında ben 68k'nın şikayetini anlıyor ve katılıyorum. Şu örnekten gidelim:

Bu simge nedir şimdi? 3.5" floppy desem değil, 5 çeyrek desem değil. Fotoğraf makinesine benziyor, ama çamaşır makinesi de olabilir! Bunun "Kaydet" düğmesi olduğunu solundakinin klasöre benziyor oluşundan anlıyorum. Ya bu GUI tasarımının ilk çıktığı yıllarda az renk kullanımını anlayışla karşılıyorduk. Belleklerimiz kilobaytlarla ifade ediliyordu ve tasarruf edilen her bit önemliydi. Şimdi en kötü sistemde sadece grafiğe özel gigabaytlarca bellek var (dünyanın parasını döküp aldığımız) ve bu tasarımcı arkadaşlar bize iki renkle bir şeyler anlatmaya çalışıyor. Niye? Çünkü modaymış. Ya sabır! Başka işi gücü yok mu bu adamların gerçekten?


Bu da şurada dursun:

[Ref]

bu tasarımcı arkadaşlar bize iki renkle bir şeyler anlatmaya çalışıyor. Niye? Çünkü modaymış

Moda değil bu, bir gelişimin, bir evrimin sonucu. Hep söylüyorum, her alan kendi en saf halini arar. Grafik tasarımın temel konuları olan, doku, çizgi vb. ayrıca leke-boşluk gibi insan algısının temelleri üzerine şekillenen bir tasarım mantığı var.

Herşey daha kolay algılanan ve yormayan tasarımların peşinde koşmak ile ilgili. Sen her gün küçücük ekranında bir iş yapmak istiyorsan küçük küçük bir sürü yazı yerine beyninin en az çalışacağı, dolayısıyla en az enerji yakacağın sembollere bakmayı tercih edersin. Özelikle gözü bozuk olanlar bu sembolleri gözlüksüz olarak da tanıyabilirler. Bazı renkler de yardımcı olabilir aslında, fakat orada renk körlüğü problem olabiliyor.

neyse, günümüzdeki sadeliğin temeli geştalt'ın gittikçe daha fazla anlaşılması ve son 100 yılda binlerce defa test edilip işe yaradığının görülmesi. @Skate'in de söylediği gibi, "genel"in kullanımı için en uygun bunlar olduğu için, detaydan ziyade, figürün önem arzettiği tasarım anlayışı ekranlarımızda köklü değişiklikler olana kadar devam edecektir.

[emarti]

 

Asıl konuya gelince. Aslında ben 68k'nın şikayetini anlıyor ve katılıyorum. Şu örnekten gidelim:

Bu simge nedir şimdi? 3.5" floppy desem değil, 5 çeyrek desem değil. Fotoğraf makinesine benziyor, ama çamaşır makinesi de olabilir! Bunun "Kaydet" düğmesi olduğunu solundakinin klasöre benziyor oluşundan anlıyorum. Ya bu GUI tasarımının ilk çıktığı yıllarda az renk kullanımını anlayışla karşılıyorduk. Belleklerimiz kilobaytlarla ifade ediliyordu ve tasarruf edilen her bit önemliydi. Şimdi en kötü sistemde sadece grafiğe özel gigabaytlarca bellek var (dünyanın parasını döküp aldığımız) ve bu tasarımcı arkadaşlar bize iki renkle bir şeyler anlatmaya çalışıyor. Niye? Çünkü modaymış. Ya sabır! Başka işi gücü yok mu bu adamların gerçekten?

Sonraki sürümlerde düzelir, icon. Yalnız uygulama çok hoşuma gitti guitar pro formatlarını desteklemesi de çok iyi.

[Alpyre]

Herşey daha kolay algılanan ve yormayan tasarımların peşinde koşmak ile ilgili.

İyi, tamam, hoş da... şu tasarımın "yorduğuna" kim karar verdi arkadaş?

Belki benim beynim rorschach testi gibi iki renkli imgeleri yorumlamaya çalışırken yoruluyor. Bence iyi bir programcı minimize ui kullanacaksa, ayarlar kısmında kullanıcıların simge setini değiştirebileceği bir seçenek de eklemeli. Bunu uygulayan programlar var. Bence hepsinde olmalı. Lütfen olsun.

[Alpyre]

 

Asıl konuya gelince. Aslında ben 68k'nın şikayetini anlıyor ve katılıyorum. Şu örnekten gidelim:

Bu simge nedir şimdi? 3.5" floppy desem değil, 5 çeyrek desem değil. Fotoğraf makinesine benziyor, ama çamaşır makinesi de olabilir! Bunun "Kaydet" düğmesi olduğunu solundakinin klasöre benziyor oluşundan anlıyorum. Ya bu GUI tasarımının ilk çıktığı yıllarda az renk kullanımını anlayışla karşılıyorduk. Belleklerimiz kilobaytlarla ifade ediliyordu ve tasarruf edilen her bit önemliydi. Şimdi en kötü sistemde sadece grafiğe özel gigabaytlarca bellek var (dünyanın parasını döküp aldığımız) ve bu tasarımcı arkadaşlar bize iki renkle bir şeyler anlatmaya çalışıyor. Niye? Çünkü modaymış. Ya sabır! Başka işi gücü yok mu bu adamların gerçekten?

Sonraki sürümlerde düzelir, icon. Yalnız uygulama çok hoşuma gitti guitar pro formatlarını desteklemesi de çok iyi.

Musescore alternatiflerinin arasındaki en iyisi şu anda, öneririm. Fakat simgenin düzeleceğini sanmam... oraya buradan geldik çünkü:

...saçma sapan bir yere doğru gidiyoruz bana sorarsanız.

[emarti]

Musescore önceki sürümlerinde SAVE icon normalmiş bu arada. 2. sürüme ait  videoları izlerken farkettim. Ayrıca Preference menüsünden ayarlara bakarsan çok saçma bir icon height-width ayarlamasını kullanıcıya bırakmış. width anladık da height ne ayak? Ayrıca  icon height değerini arttırırsan simgenin boyutu değil sadece toolbar height değişiyor. Hiç böylesine rast gelmedim.

[Ref]

İyi, tamam, hoş da... şu tasarımın "yorduğuna" kim karar verdi arkadaş?

big data

Tabii onlarca farklı kitap da var bu konuda. Sanırım en önemlilerinden biri "Visual Thinking" (R. Arnheim) olsa gerek.

En basit şekliyle, bir objenin belirli bir açıdan bakıldığında belirleyici bir şekli olduğunu savunur. Bu açı onu tanımlayan en ideal açıdır.
 

Bu tür şeyler şeklin detayından ziyade, belirli bir lekenin çok daha doğru bilgi taşıyacağını savunur. Bunun gibi onlarca estetik özelliği göz önüne tutarak olabildiğince sade ama işlevsel ikonlara yönelindi.