Gönderen Konu: Retrospektif: Speedlock  (Okunma sayısı 16161 defa)

0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı doMiNO

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 206
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #15 : 23 Nisan 2022, 03:20:13 »
Öncelikle değerli vaktini -hem de epeyce- ayırıp, çocukluğuna dair bu imrenilesi anıyı 38 yıllık bir geçmişi olmasına rağmen detayları da ciddi emek verip yeniden oluşturarak bizlerle paylaştığın için minnettarlığımı belirtmek istiyorum sevgili @matahari. Dayanamadım, akşama kadar bekleyemeyip gündüz işyerimde bulduğum ilk fırsatta okudum önce. Az evvel de daha bi' sindirerek bir kez daha okudum. Tek kelimeyle muhteşemdi.

Bilinçli ebeveyne sahip olmak, doğru zamanda doğru insanlarla karşılaşmış olmak insana avantaj sağlıyor. Tabii bunlarla birlikte, eldeki imkânları değerlendirme becerisi ve azim en önemlisi. Anlattığın tüm bu olayları yaşarken zaman zaman kapıldığın umutsuzluklar ve hayal kırıklıklarından ziyade; elde ettiğin her başarı zerresinin verdiği hazzın tarifi çok kolay olmasa gerek. Bu mutluluk insanda bağımlılık yapıyor ve yeni çabalar, edinilen yeni bilgiler birbirini takip ediyor sürekli. Bu da yeni ve sürekli büyüyen başarıları getiriyor...

Beşiktaş'ta gezi süsü vererek seni ZX Spectrum+ ile buluşturan baban, kurduğun birkaç cümle ile içindeki cevheri fark eden Ted amca ve sana hedefe odaklanmanın alternatif yöntemlerini göstererek balık tutma teknikleri öğreten Mahir Bey'in vefatlarından sonra hâlâ tebessümle ve minnetle anılıyor olmaları, hâlâ yeni insanlar tarafından tanınmaya devam ediliyor olmaları da değinilmesi gereken bir diğer konu bence. Fiziksel olarak aramızda değiller belki ama güzel insanlar ölmüyorlar.

Bazı filmlerde gözünüze bir oyuncu takılır. Sadece birkaç saniyelik bir rolü vardır, belki repliği bile yoktur ama dikkatinizi çeker; film bittikten sonra da aklınızda kalır. Film tadındaki anında da Currah μSpeech adında böyle bir oyuncu vardı. Sonra hangi filmlerde oynadı, akıbeti ne oldu merak etmedim de değil hani.   ;)

Çevrimdışı matahari

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 208
    • The Blog of Mert Börü
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #16 : 23 Nisan 2022, 15:28:33 »
Her şeyin başında, okurken çok duygulandığımı söylemeliyim... güleceksiniz ama okurken gözlerim yaşardı :D

Sevgili @Ref, yalnız değilsin. Benim de yazarken gözlerim yaşardı.

... hala bir çıraktan ibaret olduğumu görüyorum.   

Nokta atış! "Çıraklık" konusuna değindiğin için sana ne kadar teşekkür etsem az. Her fırsatta dile getirdiğim üzere; onca yılın ve tecrübenin ardından kendimizi hâlâ "çırak" olarak görebiliyor olmamız, aslında işin ruhunu hiç kaybetmediğimizi gösteriyor. Çırak merakı ve mütevaziliği ile durmaksızın öğrenmek; gerçekten zor zanaat! "İyi çırak, ustası yokken anlaşılır" misali, ne kadarını başarabiliyoruz o ayrı mesele, ama en azından deniyoruz...

... bu sebeple ilk yaptığım iş, kuzey'i kucağıma oturtup (evet 11 yaşında koca bir adam oldu ama olsun), bu yazıyı birlikte baştan okumaktı. Burada hem onun hem de benim için dersler var çünkü.

Açıkçası, "fazla kişisel" olması sebebiyle biraz çekinerek paylaşmıştım bu metni, ancak senin bu güzel yorumun tüm endişelerimi giderdi doğrusu. Kuzey'e kucak dolusu sevgilerimi iletiyorum. 8)

Eline klavyene sağlık, zx spectrum'un 40'ıncı yılında bize de güzel bir hediye oldu bu hikaye.

Estağfurullah, @Ref. Senin gibi çok tecrübeli bir Spectrum'cudan bu iltifatı almak beni gerçekten mutlu etti. Hem vakit ayırıp okuduğun, hem de kapsamlı geribildirimde bulunduğun için asıl ben teşekkür ederim. Sinclair ZX Spectrum'un 50. yılını birlikte kutlamak dileğimle...

Çevrimdışı matahari

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 208
    • The Blog of Mert Börü
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #17 : 23 Nisan 2022, 15:39:39 »
Bu, açık ara rrj üzerinde okuduğum en harika şey.

Gerçekten çok naziksin, @Shax. İçtenlikle teşekkür ederim.

Çırağan yoluyla alakalı hiçbir fikrim olmasa bile, o kırtasiyeden kutuyla çıkan bendim de tadı hala damağımda kalmış gibi hissettim.

Takıldın değil mi o kırtasiyeye? Bu sabah (hem de yine bir Cumartesi günü!) Çırağan dolaylarında Amerikan stil kepli birini görmüşler, tavaf ediyormuş tüm kırtasiyeleri... ::)

Vakit ayırıp bizimle paylaşman harika, kendi adıma teşekkür ederim.

Vakit ayırıp okuduğun için ben de sana teşekkür ederim.

Çevrimdışı matahari

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 208
    • The Blog of Mert Börü
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #18 : 23 Nisan 2022, 16:10:12 »
Dayanamadım, akşama kadar bekleyemeyip gündüz işyerimde bulduğum ilk fırsatta okudum önce. Az evvel de daha bi' sindirerek bir kez daha okudum. Tek kelimeyle muhteşemdi.

Hem de iki kez okumuşsun! Bak şimdi tüm yorgunluğum gitti, sevgili @doMiNO. Yürekten teşekkür ederim!

Bilinçli ebeveyne sahip olmak, doğru zamanda doğru insanlarla karşılaşmış olmak insana avantaj sağlıyor. Tabii bunlarla birlikte, eldeki imkânları değerlendirme becerisi ve azim en önemlisi. Anlattığın tüm bu olayları yaşarken zaman zaman kapıldığın umutsuzluklar ve hayal kırıklıklarından ziyade; elde ettiğin her başarı zerresinin verdiği hazzın tarifi çok kolay olmasa gerek. Bu mutluluk insanda bağımlılık yapıyor ve yeni çabalar, edinilen yeni bilgiler birbirini takip ediyor sürekli. Bu da yeni ve sürekli büyüyen başarıları getiriyor...

Bu paragraf beni çok duygulandırdı. Ne kadar güzel dile getirmiş, bir paragrafa sığdırmışsın koca hayatı...

Beşiktaş'ta gezi süsü vererek seni ZX Spectrum+ ile buluşturan baban, kurduğun birkaç cümle ile içindeki cevheri fark eden Ted amca ve sana hedefe odaklanmanın alternatif yöntemlerini göstererek balık tutma teknikleri öğreten Mahir Bey'in vefatlarından sonra hâlâ tebessümle ve minnetle anılıyor olmaları, hâlâ yeni insanlar tarafından tanınmaya devam ediliyor olmaları da değinilmesi gereken bir diğer konu bence. Fiziksel olarak aramızda değiller belki ama güzel insanlar ölmüyorlar.

Çok haklısın, anıldıkları sürece hep aramızdalar.

Film tadındaki anında da Currah μSpeech adında böyle bir oyuncu vardı. Sonra hangi filmlerde oynadı, akıbeti ne oldu merak etmedim de değil hani. ;)

En heyecanlı kısmı sona saklamışsın! ;)

Her baktığımda bana o güzel insanları, mekanları ve yaşanmışlıkları hatırlatan Currah μSpeech, çalışma masamın hemen yanındaki rafta duruyor. O artık benim için sadece bir donanım değil; gün içinde çalışmaktan çok yorulduğum anlarda "emek, azim, gurur, vb." kavramları hatırlatan manevi bir pusula.

Projeye gelirsek... Geceleri oyun kırmaktan, gündüzleri de oyun yazmaktan fırsat bulamadığım için Currah μSpeech tabanlı heceleme projemi asla hayata geçiremedim, ama yine de hiçbir şey için geç değil. Kim bilir, belki bir gün vaktim olur kodlarım o projeyi. 8)

Çevrimdışı Skate

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 171
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #19 : 23 Nisan 2022, 18:05:55 »
Hem de iki kez okumuşsun! Bak şimdi tüm yorgunluğum gitti, sevgili @doMiNO. Yürekten teşekkür ederim!

Tek iki kez okuyanın Domino olduğunu zannetmiyorum. Hatta ben eşime ve oğluma farklı zamanlarda yanıma çağırıp kendim bizzat okudum. Gerçekten hem okuması, hem başkalarıyla paylaşması çok keyifli bir yazı olmuş.

Çevrimdışı matahari

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 208
    • The Blog of Mert Börü
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #20 : 23 Nisan 2022, 18:28:02 »
Tek iki kez okuyanın Domino olduğunu zannetmiyorum. Hatta ben eşime ve oğluma farklı zamanlarda yanıma çağırıp kendim bizzat okudum. Gerçekten hem okuması, hem başkalarıyla paylaşması çok keyifli bir yazı olmuş.

@Skate: İnan, sevinçten nutkum tutuldu. Hani önsözde "yazdıklarımın güzel işlere vesile olduğunu görmek beni fazlasıyla motive ediyor" demiştim ya, sıcacık geribildirimleriniz ve bu metni ailelerinizle paylaşıyor olmanız beni gerçekten çok duygulandırdı. Fazlasıyla kişisel ve bir o kadar da teknik bir yazının bu derece kabul görmesi, alabileceğim en güzel tepki olsa gerek. Gönülden teşekkür ederim!

Çevrimdışı Ref

  • Yönetici
  • Özgür Retrocu
  • *
  • İleti: 2866
  • Advanced User Simulator
    • ae unutmadan
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #21 : 24 Nisan 2022, 13:13:38 »
Projeye gelirsek... Geceleri oyun kırmaktan, gündüzleri de oyun yazmaktan fırsat bulamadığım için Currah μSpeech tabanlı heceleme projemi asla hayata geçiremedim, ama yine de hiçbir şey için geç değil. Kim bilir, belki bir gün vaktim olur kodlarım o projeyi. 8)

Konu Currah μSpeech'e gelmişken, ne dediğini anlamak için sanırım ingiliz olmak gereken bir cihaz. 84-85 yıllarında çıkan oyunlarda desteklenmiş, 30-40 oyunda desteği var.

Kartuşun arkasında bir pass through port yok (genişleme yuvasındaki spectrum aygıtları tren katarı gibi birbirine iliştiriliyor) bu sebepten zincirin son halkası olması gerekiyor, ve o dönem aynı yaklaşımı joystick adaptörü üreticileri de yaptığı için currah uspeech ve ucuz bir joystick adaptörünü aynı anda takamıyorsunuz, yani oyunlar genelde klavye ile oynanmak zorunda kalıyor. Hatta bu probleme ilaç olsun diye currah uSlot diye bir parça çıkarıp ayrıca satmış :D (ekte fotolar)

Güzel tarafı asenkron olarak çalışması, yani okumayı yaparken z80 durmuyor. Bu sebepten aslında yaratıcı olarak kullanılabilirmiş. Bilmiyorum registerleri abuse ederek müzik falan çalınabilir mi?

Birçok zx spectrum emülatörü currah microspeech destekliyor. Benim favori emülatörüm specemu'de de var.

Oyunların listesi burda:
https://tzxvault.org/speech.htm

Wikipedia'da bir basic program örneği de bulunuyor:
Kod: [Seç]
10 LET a$=" (oo)K (AA)"
20 LET b$="w(ii)z (ggg) (ii),"
30 LET c$=" (dth)is iz it"
40 LET S$=a$+b$+c$
bu kod "OKAY WISEGUY THIS IS IT" dedirtiyormuş, ses kaydı wikide mevcut.

Acaba matahari'nin heceleme programı bu işi mi yapacaktı, normal kelimeleri alıp yerine parantezli fonetiklerini mi yerleştirecekti? Ben bunu anlamıştım o açıklamadan.

Çevrimdışı matahari

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 208
    • The Blog of Mert Börü
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #22 : 24 Nisan 2022, 14:13:19 »
Hmmmm... Güzel soru! 8)

Konu Currah μSpeech'e gelmişken, ne dediğini anlamak için sanırım ingiliz olmak gereken bir cihaz.

Kod: [Seç]
10 LET a$=" (oo)K (AA)"
20 LET b$="w(ii)z (ggg) (ii),"
30 LET c$=" (dth)is iz it"
40 LET S$=a$+b$+c$

bu kod "OKAY WISEGUY THIS IS IT" dedirtiyormuş, ses kaydı wikide mevcut.

Haklısınız, ilk bakışta "what-you-type-is-what-you-hear" deneyimi sunamayan, algılanması/yazılması zor bir format bu. Sebebi basit; dilden ve şiveden bağımsız, "esnek" bir input format sunabilmek.

1980'lerin başında piyasaya sürülen erken dönem speech synthesizer yazılım/donanım çözümleri, "sentaks" yerine "fonetik" tabanlı input formatı tercih ediyor, kelimenin gramatik yazılışı yerine okunuşunu talep ediyordu. Bir diğer deyişle, gramer açısından düzgün yazılmış kelimeler yerine, o kelimelerin "okunuşunu taklit eden" kısa heceler kullanılıyordu. Böylece, tek tip (standart) yazılım/donanım paketi içerisinde gelen esnek programlama yöntemi kullanılarak, gezegenimizdeki tüm dilleri ve şiveleri modelleyebilmek mümkün oluyordu. Bu sebeple, Amstrad SSA-1 Speech Synthesizer da buna çok benzer bir format kullanıyordu.

Acaba matahari'nin heceleme programı bu işi mi yapacaktı, normal kelimeleri alıp yerine parantezli fonetiklerini mi yerleştirecekti?

Yazmayı düşündüğüm program;
  • Algılanması güç olan fonetik tabanlı input formatı kullanmak yerine; önce dil ve şive seçimi sunacak, ardından sentaks tabanlı (o dilde nasıl yazıyorsanız o şekilde) yazı yazmanızı sağlayacak, son olarak da girilen metni otomatik olarak Currah μSpeech formatına çevirecekti.
  • Kelimeleri dilin gramatik yapısına uygun olarak hecelerine ayıracak, böylece "tonasyon" ve "vurgu" (soru, ünlem, vb.) odaklı deneyimleri çok daha gerçekçi olarak modelleyebilecekti.
Umarım sorunu yanıtlayabilmişimdir, @Ref.

Çevrimdışı ssg

  • RAAT
  • Retromanik
  • *
  • İleti: 18
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #23 : 24 Nisan 2022, 14:37:19 »
Bu da muhteşem bir yazı olmuş. @doMiNO ’nun yazdığı gibi ihtiyaçlarını sen söylemeden takip eden, ilgi alanlarına eğilen proaktif ebeveyn, British Telecom patronuyla karşılaşılabilen deniz yolculukları, Mahir Bey gibi mentörler, ortak ilgi alanlarına sahip insanlar ve elbette bitmek tükenmez bir azim ve merak ne kadar kilit unsurlar olmuş. Her şey insanda bitiyor.

SpeedLock’a gelince, bu yoksa CPC’de DJ Looker’ın yazdığı SpeedLock’un Spectrum versiyonu mu? Eğer öyleyse ben de bir Sliding Doors perspektifi sunup bende ne olduğunu anlatabilirim:

Amstrad’ımda gereç namına hiçbir şey yok. Elimde sadece Sizin Amstrad’da Şenol Eker’in dergiye koyduğu Z80 opkod tablosu var. Elle assembly ve disassembly yapıyorum. Kasetten başka gerecim de yok. Yıllar sonra elime GENA3/MONA3 korsan yollardan geçti ama onları da kullanmayı beceremedim elimde kılavuzları olmadığından.

Firmware kitabım da yok. İstanbul’da EKAKOMP satıyor ama benim için çok pahalı. Elle disassemble ede ede firmware call’ların ne yaptığını çıkardım. Headerless okuma yazmayı vs öyle keşfettim, hatta o şekilde tape to tape copy programları yazdım. Binary loader’ları o şekilde disassemble edip kendim sıfırdan yazdım.

Ancak SpeedLock patladığım yer oldu. Önümdeki opkodlar hiçbir anlama gelmiyordu. İşin kötü tarafı problemi daraltma, indirgeme imkanım da yoktu çünkü neyi
bilmediğimi de bilmiyordum. Belki Z80’in sihirli bir modu vardı kimbilir? Ne yapacağımı bilemediğimden “bu beni aşar” deyip orada Z80 disassembly maceralarımı sonlandırdım. Yani @matahari ’nin SpeedLock hikayesinin başı benim Amstrad’daki öğrenme maceramın bittiği yer oldu.

Ne zaman PC’ye geçtim, üstünde ustalaşmış insanlarla buluştum, ondan sonra ufkum da açılmaya başladı. Ufkun açıldıkça gitmeyi göze aldığın yol da o ufka kadar uzanıyor.

Çevrimdışı matahari

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 208
    • The Blog of Mert Börü
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #24 : 24 Nisan 2022, 14:48:46 »
Bu da muhteşem bir yazı olmuş. @doMiNO ’nun yazdığı gibi ihtiyaçlarını sen söylemeden takip eden, ilgi alanlarına eğilen proaktif ebeveyn, British Telecom patronuyla karşılaşılabilen deniz yolculukları, Mahir Bey gibi mentörler, ortak ilgi alanlarına sahip insanlar ve elbette bitmek tükenmez bir azim ve merak ne kadar kilit unsurlar olmuş. Her şey insanda bitiyor.

Çok teşekkür ederim, @ssg. Bu değerli geribildirimleriniz hepimiz için çok faydalı oluyor.

SpeedLock’a gelince, bu yoksa CPC’de DJ Looker’ın yazdığı SpeedLock’un Spectrum versiyonu mu?

Evet, orijinali 1983 yılında David Aubrey-Jones ve David Looker tarafından yazılan Speedlock. 8)

Çevrimdışı ssg

  • RAAT
  • Retromanik
  • *
  • İleti: 18
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #25 : 24 Nisan 2022, 15:03:23 »
Evet, orijinali 1983 yılında David Aubrey-Jones ve David Looker tarafından yazılan Speedlock. 8)

O zaman bu yazı vesilesiyle benim için de büyük bir gizem çözülmüş oldu. Tekrar eline sağlık :)

Çevrimdışı matahari

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 208
    • The Blog of Mert Börü
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #26 : 24 Nisan 2022, 20:19:59 »
O zaman bu yazı vesilesiyle benim için de büyük bir gizem çözülmüş oldu. Tekrar eline sağlık :)

Faydalı olabildiğime çok mutlu oldum, @ssg. Nazik yorumların için tekrar teşekkür ederim.

Çevrimdışı Fero

  • RAAT
  • Retroman
  • *
  • İleti: 34
  • guy.brush
    • Ferhat Tanman
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #27 : 02 Mayıs 2022, 23:45:19 »
Bayramları pek seven biri değilimdir ancak bu akşam okuduğum Matahari 'nin yazısı bana güzel bir bayram hediyesi oldu. Günüme keyif ve buram buram nostalji kattı. Uzun zamandır böyle keyifle birşeyler okuduğumu hatırlamıyorum.



"Never pay more than 20 bucks for a computer game."

Çevrimdışı matahari

  • RAAT
  • Retro Meraklısı
  • *
  • İleti: 208
    • The Blog of Mert Börü
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #28 : 03 Mayıs 2022, 17:07:51 »
... bu akşam okuduğum Matahari 'nin yazısı bana güzel bir bayram hediyesi oldu. Günüme keyif ve buram buram nostalji kattı. Uzun zamandır böyle keyifle birşeyler okuduğumu hatırlamıyorum.

Bu da benim için harika bir bayram hediyesi oldu. Çok teşekkür eder, nice bayramları sağlık ve keyifle geçirmenizi dilerim @Fero.

Çevrimdışı ilkergorkem

  • RAAT
  • Retromanik
  • *
  • İleti: 23
Ynt: Retrospektif: Speedlock
« Yanıtla #29 : 03 Mayıs 2022, 19:48:20 »
Günlerdir sekmemde açık bekletiyorum bir yanıt yazmak istiyorum ama kelimelerle anlatılmaz yaşanır tadında bir yazı okudum harikaydı.

Alıntı
Birlikte Beşiktaş’ta güzel bir Cumartesi gezisi yaparken, Çırağan yolunun solundaki kırtasiyecinin rafında duran ZX Spectrum+ kutusu gözümüze ilişti.
sanki ben babamla orada yürüyorum ve onu görmüşüz gibi sevindim.

Almak isteyip alamadığım, öğrenmek isteyip kaynak bulamadığım tadına varmayı hayal ettiğim o yıllardaki herşey bu yaşam öyküsünde vücut bulmuş.

Herkese iyi bayramlar...