Amacım sizlerle Z80 maceramda yaşadıklarımı hızlıca paylaşmak olduğu için oldukça özet biçimde ilerlemeye çalışacağım. Yani ilk Z80 ile ne zaman tanıştım, ne zaman öğrenmeye başladım, hangi yollardan geçtim, bunları paylaşmak istiyorum.
I. Z80 İle İlk TanışmaParmak emmeden hallice yaşlardan beri 6502 tabanlı bilgisayarlar kullanan ve zamanla 6502/6510 Assembly öğrenmeye başlamış biri olarak Z80 uzun yıllar hiç hayatıma girmedi. 2000'li yıllara kadar Z80 benim sadece bir işlemci olarak varlığını bildiğim ve arada meraktan açıp dokümantasyondan opcodelarına ve registerlarına bakıp, "amma da çok registerı varmış, hem de 16-bit registerları bile var" dediğim, bundan bir gıdım fazlasını bilmediğim bir işlemciydi. 7DX Partileri sırasında Gameboy sık sık gündeme geliyordu, hatta Gameboy ile canlı müzik yapan bile çıkmıştı. O zaman yaptığımız sohbetlerden birinde 90'lı yıllarda oynamaktan çok keyif aldığım Gameboy'un içinde de Z80 olduğunu, ancak çok daha limitli, bazı özellikleri eksik bir Z80 olduğunu öğrenmiştim. Yani ne ZX Spectrum, ne Amstrad CPC, ilk merakı yaratan aslında Gameboy olmuştu. Tabii ki Gameboy henüz kuyruğun sonuna geçeceğinden bihaberdi.
Yıl 2011'e geldiğinde Amstrad CPC scene'inde Batman Group bombayı patlattı, "Batman Forever". Bana hediye olarak gelmiş bir Amstrad CPC'ye sahiptim ama hakkını veremiyordum, kenarda yatıyordu öylece. Yani elimde mevcut bulunan tek Z80 tabanlı platformda adamlar hatırı sayılır demo efektleri içeren bir demo patlattılar. Tabii hemen çevremdeki
@Alcofribas,
@Ref,
@matahari,
@ssg gibi Z80 tabalı platformlara aşık insanlardan da tepkiler gelmeye başladı.
@Alcofribas her RAAT partisinde parti boyunca sık sık Batman Forever izleterek bizleri Batman'den soğuturken, Amstrad CPC'ye ve kendi adıma Z80'e ilgimizi artırmaya başladı, bizi alttan alttan işledi.
@matahari ve
@ssg Amstrad CPC'de 256 byte ürünler de yayınlamışlardı o dönemlerde,
@Ref ve
@hades de 7DXlerde ZX Spectrum intro ve 256 byte ürünlerine imza atmışlardı. En son bir RAAT partisinde canıma tak etti... Hazır
@matahari'yi de yakalamışken kendisinden biraz bize Z80 göstermesini istedim. Yanlış hatırlamıyorsam
@Fero bir Z80 kodu ile uğraşıyordu. Sağ olsun
@matahari gelip bize hızlandırılmış bir Z80 kursu verdi. O gün ile ilgili
@Alcofribas'ın her zamanki misafirperverliği ve çok eğlendiğim haricindeki bir çok detay aklımdan uçup gitmiş ancak
@matahari'nin ağzından çıkan teknik kelimelerden tek bir tanesinde bile kayıp olmadı, hepsini belleğime kazıdım.
2018'e geldiğimizde hala Z80'de tek satır kod yazmış değildim.
@Ref o sene RAAT partisinde "an Unexpected Blizzard" isimli bir ZX Spectrum ürünü yayınladı, sadece yayınlamakla da kalmadı, üzerine yarı sunum yarı sohbet havasında bir de konuşma yaptı. Ben sonrasında konuşmanın uzunluğu ile ilgili kendisine çok takıldım, şakalar yaptım. Ama elbette ki yine benim için teknik açıdan çok faydalı oldu ve belleğime kazınan bilgiler arasına girdiler.
2019 Ocak Ayı'na geldiğimizde ilk kez kolları Z80 programlama için sıvadım. Amstrad CPC'nin donanım özellikleri ve Z80'i birlikte öğrenmeye karar verdim. Sırasıyla;
- Amstrad CPC'nin grafik ekranı özlellikleri
- Kesme rutinleri ve ekran başlangıcında tarama yakalatma
- Müzik çaldırma
gibi şeyleri öğrendim. Jaruzi efekti diye tabir edebileceğim, sağdan soldan şeritler halinde çizilerek ekrana grafik basma gibi bir şeyler yaptıktan sonra dedim en temizi Amstrad CPC'de bir grup kuralım, yerli bir ürün çıkaralım CPC'ye. Türkiye'de Amstrad CPC ile ilgilenen tanıdığım herkes ile görüştüm, gruba davet ettim, sağ olsun herkes destek vereceğini de söyledi. Ancak bir süre benden pek bir aktivite çıkmayınca şimdilik o proje uykuda. Amaç aslında
@Alcofribas'a RAAT partisinde bir Amstrad CPC ürünüyle sürpriz yapmaktı. Ama artık sürprizlik bir durumu kalmadığı ve günün birinde yapacak olursak yine de sürpriz olacağı için açıklamakta sakınca duymuyorum. Araya giren pandemi iyiden iyiye planlarımızı alt üst etti.
Amstrad CPC'de Z80 ile bir şeyler yaparken işlemciye hiç hakim değildim. Yani hep istediğimi yapmanın bir yolunu buluyordum ama hala kendi yazdığım kodlar bana yabancı görünüyordu. Benzerini geçmişte Motorola 68k, x86 ve ARM'da da yaşamıştım. 6502'ye olan aşırı ilgim diğer platformlara alışmamı güçleştiriyordu. Ama Z80 yapı olarak bana çok ters gelmemişti. Biliyordum ki zamanla hepsi oturacak. İşlerim de yoğunlaşınca o oturma süresini doğal olarak sağlamış oldum, bir kaç sene Z80 ile hiç ilgilenmedim. Ta ki geçtiğimiz ay olan Nisan 2022'nin son 10 gününe kadar.
