Retro Sistemler > Oric

Oric ailesine ait bilgisayarlar ve genel tarihçesi

(1/4) > >>

Pe@ceR:


Foruma katılmamla birlikte Oric hakkında bu bölümü açan yönetici arkadaşlara teşekkür ederek başlayayım söze :)

1980'li yıllarda hepinizin bildiği gibi hepsi birbirinden bağımsız ve uyumsuz bir sürü bilgisayar markası ülkemiz ve dünyada satıştaydı. Buradaki hemen herkesin adını duyup gördüğü bildiği cihazların yanı sıra çok az insanı bilip kullandığı sınırlı sayıdaki bilgisayarlar da vardı.

Oric, o dönemin nispeten popüler bilgisayarları arasında yer alan ve kendine özgü niteliklere sahip bir ingiliz orijinli bilgisayar idi.


"Oric International ltd" şirketi 1983 yılında adında "Oric-1" adını taşıyan ilk bilgisayarını piyasaya sürdü. "Oric" ismi "microcomputer'in micro kelimesindeki harflerin karıştırılıp "m" harfinin düşmesinden elde edilmiş bir kelimeydi.

Oric adını 83'de duymamızdan önceki gelişimini de bilmek gerek. Oric'in asıl temelleri 1979 da kurulmuş olan Tangerine bilgisayar sistemlerinden geliyor. O dönemde meyva isimli bilgisayarlar revaçta olduğundan elma (apple), kayısı (apricot) gibi bilgisayarların yanında Tangerine (Mandalina) adı seçilmişti. Şirketin ilk kurucularının (Dr. Paul Johnson, Nigel Penton ve Mark Rainer ) aslında Apple adını seçmek istediklerini ama 1977 de Wozniak'lar Apple ismini tescil ettirdikleri için mecburen mandalina'da karar kıldıklarını biliyoruz. 2 yıl daha önce kurulsa idi bugün Oric yerine Apple bilgisayarından bahsediyor olabilirdik.

Aynı süreçte "Spectrum" ismi için de patent dairesine başvuran Tangerine'ciler Spectrum adını fazla jenerik bulunması nedeniyle alamayınca Tangerine'de karar kıldılar. Sinclair Spectrum ise tek başına verilmeyen "spectrum" adını başına Sinclair koyarak sonradan almıştı.

Tangerine ilk olarak TAN1648 VDU (Visual Display Unit) isimli cihazı ile kendini duyurmuştu. Akabinde ilk 6502 işlemcili  Microtan 65 veya M65 i geliştirdiler.



Microtan Özellikleri:

    - NMOS 6502 CPU, 750 kHz işlemci hızında çalışıyordu.
    - 1 Kilobyte RAM,hem ekran görüntü alanı hem program hafızası olarak kullanılıyordu.
    - 1 Kilobyte ROM ise program monitörü olarak isimlendiriliyordu. İşletim sistemi kavramı henüz yoktu.
    - Ekran 32 harf x 16 satırdan oluşuyordu.



1983 yılında şirketin özellikle sinclair spectrum karşısında tutunacak kalitede yeni ve daha ucuz bir bilgisayar geliştirme politikası ile Oric-1 doğdu.

Oric-1 Sinclairs ZX Spectrum gibi 1 MHz 6502A CPU ve 16K veya 48K RAM ile piyasaya sürüldü.  16 K versiyonu 129 , 48k versiyonu 169 sterlin ile spectrumdan bir miktar daha ucuzdu.

Sinclair'den farklı olarak Oric, 3 kanal ses 1 kanal gürültü olmak üzere 4 kanallı kaliteli ses çipi ile kendini gösteriyordu. Text modu dışında düşük ve yüksek çözünürlük olmak üzere 2 grafik ekranına sahipti. Spectrum, C64 gibi bilgisayarların karşısında sprite özelliği yoktu ancak grafik ekranın her satırında ayrı renk kullanılabilmesi ile avantaj sağlamaktaydı.

Cihazın Disket sürücü, yazıcı gibi çevre ürünlerine izin veren ekspansiyon çıkışı, televizyonda görüntü alınmasını sağlayan RF modülatörü ve teyp kasetlerine kayıt imkanı sağlayan ses giriş-çıkış ünitesi bulunmaktaydı.

1983 de ingiltere'de 160,000 , fransa'da  50,000 adet Oric-1 satıldı ve fransada o yılın en çok satılan bilgisayarı oldu.


Oric-1 sistemindeki birtakım buglar nedeniyle sıkıntılar yaşadı. Özellikle teybe kaydedilen programların yüklenmesindeki hata düzeltme sıkıntısı, klavyesinin kullanışsızlığı nedeniyle 1984 de Oric Atmos geliştirilerek hatalardan düzeltilmiş ROM'u ve sempatik ve kullanışlı klavyesi ile piyasaya sürüldü.

Aynı süreçte Oric için modem, joystick, printer gibi yan donanımlar da geliştirildi ve program şirketlerince binlerce Oric Atmos oyunu üretildi.

Oric-1 ile sıkıntı yaşayan şirket, Atmos sayesinde piyasaya tutunup söz sahibi olmayı başardı.



Piyasada adını duyurup ingiltere ve fransa başta olmak üzere avrupada binlerce cihaz satan Oric, 1985 yılında fransa'nın Eureka şirketine satıldı ve 86'da Stratos ve Telestrat isimli yeni makineler üretti. 1987'de telestrat 2 duyurulmasının ardından şirket tekrar ingilizlere satılsa da daha sonrasında piyasada tutunamayıp iflas ederek piyasadan çekildi.

İngiliz ve fransızlar dışında yugoslavya'da üretilen 64 kb RAM kapasiteli Oric Nova 64 ve Bulgaristan'da üretilen Pravetz 8D bilgisayarları da 10 binden fazla satarak Oric tarihçesinde yerlerini aldılar.



Oric 1 ve Atmos 48 K olarak isimlendirilseler de aslında 64 Kbyte hafızaya sahiptiler. Hafızanın 16 Kb'Lık kısmı ROM için arıldığından kullanıcıya 48 K lık boş alan bırakıyordu. Piyasada Commodore 64 , 64 kilobyte hafızaya sahip olmakla övünse de aslında kullanıcıya bıraktığı RAM miktarı Oric'den çok daha azdı. Oric disket sürücü ile birlikte kullanıldığında işletim sistemince kullanılan 16 kb'lık kısım da RAM'e aktarılarak hafızanın tamamı olan 64 kb programlama için kullanıcıya açılabiliyordu.

Oric'in 1983 den 1987 ye kadar süren kısa ömrü boyunca çok başarılı oldu. Sayısız kitap ve döküman satışa verildi. Birçok dergide Oric hakkında bilgiler ve programlar yayınlandı. Ülkemizde de bolca rağbet gördü. Bilgisayar oyun dükkanlarında kullanıldı. Bilgisayar kursu veren şirketler Oric üzerinden dersler verdiler. Bugün hala istanbulda bilgisayar üzerine faaliyet göstermekte olan Albim firması türkiyede Oric distribütörlüğünü yapmıştı. O süreçte Türkiye'de de Oric için türkçe bir dergi çıkarıldığını biliyorum ancak tesadüfen elime geçen tek sayısı dışında devamlılığı hakkında fikrim yok. Oric üzerine yazılan kitaplardan da manuel dışında Türkçe'ye çevrilen bir kitap varlığı hakkında fikrim yok.

Oric'in ticari anlamda piyasadan çekildiği tarihten sonra da aslında Oric yaşamaya devam etti. Yayın hayatını o zamandan beri ve halen sürdüren ingilizce ve fransızca aylık dergiler bulunmakta. Oric kullanıcıları Oric'in donanımını yıllar içinde daha ince özellikler iile keşfederek bugüne kadar yazılım geliştirmeye devam ettiler ve etmeye de devam ediyorlar. Hatta 1987 ye kadar üretilen oyunlardan çok daha detaylı ve kaliteli olan yazılımlar son 10 yıl içinde geliştirildi. İnternetin yaygınlaşması sonrası dünyanın bir çok ülkesindeki Oric kullanıcıları bir araya gelerek her yıl buluşmalar ve yazılım partileri veriyor yeni oyunlar geliştiriyorlar. Şahsım adına bu yazılım projelerinden bazılarına da katılarak destek olup 1995 den bu yana olan süreçte dünya Oric'çileri arasında ülkemizin de adını duyurmak için elimden geleni yaptım ve yapmaya da devam etmekteyim :)

Alco:
Hayırlı olsun diyelim yorumlara başlayalım.


--- Alıntı yapılan: Pe@ceR - 15 Mayıs 2013, 15:58:32 ---Oric adını 83'de duymamızdan önceki gelişimini de bilmek gerek. Oric'in asıl temelleri 1979 da kurulmuş olan Tangerine bilgisayar sistemlerinden geliyor. O dönemde meyva isimli bilgisayarlar revaçta olduğundan elma (apple), kayısı (apricot) gibi bilgisayarların yanında Tangerine (Mandalina) adı seçilmişti. Şirketin ilk kurucularının (Dr. Paul Johnson, Nigel Penton ve Mark Rainer ) aslında Apple adını seçmek istediklerini ama 1977 de Wozniak'lar Apple ismini tescil ettirdikleri için mecburen mandalina'da karar kıldıklarını biliyoruz. 2 yıl daha önce kurulsa idi bugün Oric yerine Apple bilgisayarından bahsediyor olabilirdik.
--- Alıntı sonu ---
Yahu bu isim seçme mevzusu tam Türk modeli olmuş. Demek o tarihte Yu-Ma-Tu'dan haberleri olsaydı bugün Oric yerine Pa-Ni-Ma Atmos gibisinden bir modelden bahsediyor olacaktık.


--- Alıntı yapılan: Pe@ceR - 15 Mayıs 2013, 15:58:32 ---Tangerine ilk olarak TAN1648 VDU (Visual Display Unit) isimli cihazı ile kendini duyurmuştu. Akabinde ilk 6502 işlemcili  Microtan 65 veya M65 i geliştirdiler.
--- Alıntı sonu ---
Microtan 65 acaba ithal yoluyla girmiş midir Türkiye'ye merak ediyorum. Münferit olarak gelmiştir mutlaka ama resmi veya yarıresmi bir hareket olmuş mudur?


--- Alıntı yapılan: Pe@ceR - 15 Mayıs 2013, 15:58:32 ---Cihazın Disket sürücü, yazıcı gibi çevre ürünlerine izin veren ekspansiyon çıkışı, televizyonda görüntü alınmasını sağlayan RF modülatörü ve teyp kasetlerine kayıt imkanı sağlayan ses giriş-çıkış ünitesi bulunmaktaydı.
--- Alıntı sonu ---
Amstrad'ın disket sürücüde 3" i seçme sebebi ucuz olmasıymış. Acaba Oric'te de bu tarz bir seçim mi yapılmış. Bu konuda bilgin var mı?


--- Alıntı yapılan: Pe@ceR - 15 Mayıs 2013, 15:58:32 ---1983 de ingiltere'de 160,000 , fransa'da  50,000 adet Oric-1 satıldı ve fransada o yılın en çok satılan bilgisayarı oldu.
--- Alıntı sonu ---
Fransa gerçekten enteresan bir memleket, Amstrad da Oric de krallar gibi karşılanmış ve yaşamış burada. Kendi ülkelerinde görmedikleri kadar hürmet ve katma değer görmüşler. Enteresan olan ise adamların bizzat kendi ulusal markalarının da olması ve pek çok konuda çok tutucu olmaları.


--- Alıntı yapılan: Pe@ceR - 15 Mayıs 2013, 15:58:32 ---Piyasada adını duyurup ingiltere ve fransa başta olmak üzere avrupada binlerce cihaz satan Oric, 1985 yılında fransa'nın Eureka şirketine satıldı ve 86'da Stratos ve Telestrat isimli yeni makineler üretti. 1987'de telestrat 2 duyurulmasının ardından şirket tekrar ingilizlere satılsa da daha sonrasında piyasada tutunamayıp iflas ederek piyasadan çekildi.
--- Alıntı sonu ---
Commodore İngiltere'nin başaramadığını bunlar başarmış demek ki...


--- Alıntı yapılan: Pe@ceR - 15 Mayıs 2013, 15:58:32 ---İngiliz ve fransızlar dışında yugoslavya'da üretilen 64 kb RAM kapasiteli Oric Nova 64 ve Bulgaristan'da üretilen Pravetz 8D bilgisayarları da 10 binden fazla satarak Oric tarihçesinde yerlerini aldılar.
--- Alıntı sonu ---
Klonların bu kadar kaliteli durması ve bu kadar satabilmesi de ciddi bir başarı. Fakat daha önce başka bir başlıkta anlatmıştım; Yugoslavya ile ilgili bir belgeselde Amstrad üzerine yazılmış kitaplar görmüştüm. Sonuçta şöyle veya böyle, bir şekilde üretmişler adamlar.


--- Alıntı yapılan: Pe@ceR - 15 Mayıs 2013, 15:58:32 ---O süreçte Türkiye'de de Oric için türkçe bir dergi çıkarıldığını biliyorum ancak tesadüfen elime geçen tek sayısı dışında devamlılığı hakkında fikrim yok. Oric üzerine yazılan kitaplardan da manuel dışında Türkçe'ye çevrilen bir kitap varlığı hakkında fikrim yok.
--- Alıntı sonu ---
Oric için Türkçe bir dergi mi? Hiç duymadım. Sakın bu fanzin veya User Club türü bir bülten falan olmasın. Yani her türlüsü takdiredilesi olur ama... En kısa zamanda kapak, önsöz, içindekiler falan gibi birkaç bölümünü görsek ne güzel olur. Hatta tamamı taransa daha da güzel olur :)
Tabi şeyde dikkatimden kaçmıyor: Bu nasıl bir şans kardeşim? Şans eseri ele geçen Oric dergisi, şans eseri yağmurdan kurtarılan Oric disket sürücü :)  İnsanın imrenmekten başka birşey gelmiyor elinden :)

Algıda gayet seçici bir şans!



--- Alıntı yapılan: Pe@ceR - 15 Mayıs 2013, 15:58:32 ---İnternetin yaygınlaşması sonrası dünyanın bir çok ülkesindeki Oric kullanıcıları bir araya gelerek her yıl buluşmalar ve yazılım partileri veriyor yeni oyunlar geliştiriyorlar. Şahsım adına bu yazılım projelerinden bazılarına da katılarak destek olup 1995 den bu yana olan süreçte dünya Oric'çileri arasında ülkemizin de adını duyurmak için elimden geleni yaptım ve yapmaya da devam etmekteyim :)
--- Alıntı sonu ---
Evet, internetin biz gariban 8bitçileri biraraya getirmek konusunda büyük faydası var. Biz de bu yaştan sonra geçmişin acısını çıkartıyoruz işte :)

Ben sanki bir Türk ismi daha gördüğümü hatırlıyorum Oric hakkındaki mesajlarda. Senin tanıdığın birileri var mı?

Pe@ceR:
İsim konusunda Oric şanssızmış gerçekten :)  Madem Micro'dan bir şeyler türeceteksin Ormic, Comir, Moric, Romic de olurmuş. M nin günahı neydi :)  Belki de adını "Micro" koymak istediler. İsim tecilinde Spectrum gibi Micro için de "çok jenerik bir isim, marka adı olamaz" yanıtı alınca kızıp Micro'dan Oric türetmiş olabilirler. Abisinin adı "Microtan" olunca yeni bilgisayara da Micro adını koymak istemişlerdir diye teori yürütüyorum. Hani bazen bir web sitesine üye olma istersin de seçtiğin kullanıcı adını kabul etmez, akla ilk gelen bir şeyler yazarsın o adın kalır sonra, böyle bir şey olmuş belli ki :)

Microtan ile ilgili internetten topladığım bilgiler dışında hiç bir bilgim yok ne yazık ki.

3" diskler konusunda çok fazla bilgim yok. c64.gen.tr de de benzer bir mevzu hakkında konuşmuştuk. Sadece zamanında hangi formatın tutacağı bilinmediğinden tercih edilmiş ama 3 çeyrek'ler tutup gitmiş.

Disket sürücü ile boot edilince tamamen farklı bir ortam geliyor karşınıza. Zaten metalik bir konuşma sesi ile Oric sizi "Oric Micro disk system" diye konuşarak selamlıyor. DOS disketindeki işletim sistemi yüklenince normal oric basic'de olmayan birçok yeni komutun eklendiği üst düzey bir arabirimle karşılaşıyorsunuz. (program satırlarının RENUMBER ile otomatik sıralanması, disket erişimi sağlayan DIR, COPY gibi komutlar, HIRES (Grafik ekran) için yeni birkaç grafik komutu gibi eklentilerle bir anda bambaşka bir bilgisayar olabiliyor.

Hatırlamışken belirteyim, bugünkü PC DOS ortamında kullanılan birçok komutun ilk defa kullanıldığı bilgisayar da Oric. (DIR, COPY, FORMAT gibi)

Ufak modifikasyonlarla PC ye 3" oric disket sürücüsünü bağlamak /  Oric'e 3"'e paralel olarak PC disket sürücüsünü bağlamak mümkün. ama hiç denemedim, deneyemedim, elimdeki yegane ve hazine değerindeki sürücüyü yakmaktan korktum.

Fransa konusuna gelince : Keşke hiç fransızlara satılmasaymış. Çünkü ingiliz malı iken üretilen yazılımlar hep ingilizce imiş ve tüm avrupa ve dünyaya hitap ediyormuş. Ama fransızların dil konusundaki takıntıları nedeniyle fransızlara satıldıktan sonra firmalar sadece fransızca oyun ve yazılımlar üretmişler. Haliyle bütün ilgi sadece fransada odaklanmış ve devamı gelememiş. Her ne kadar fransızlar Oric'e çok ilgi gösterse de bence Oric'in sonunu getiren olay fransızlara satılması olmuş.

Dergi derken zaten elime geçen de el boyutlarında dediğin gibi user club bülteni gibi bir şeydi. İçinde birkaç kısa program, kullanıcı mektuplarına verilen yanıtlar, birkaç oyun reklamı, oric romundaki basic komutlarının birkaçının makine dili ile CALL komutuyla çağırma adresleri gibi şeylerdi. Yanlış anlaşılmasın gerçek bir dergi diyemem ama en azından böyle bir şey vardı.

Oric'in türkiye distribütörlüğünü dediğim gibi Albim isimli bir bilgisayar şirketi yapıyordu. Hatırladığım kadarıyla bu dökümanda Albim'in de imzası vardı. Onların yarattığı bir bülten de olabilir. Az önce Albim'e mail atıp ellerinde Oric'e dair ne var ne yoksa talip olduğumu söyledim. Dergi konusunda da bir bilen çıkar mı diye sordum. 30 yıl öncesine dair birşeyler hatırlayan varsa cevap verecekler mi bakalım..

Benden başka türk oric kullanıcısı mevzusuna gelince, belki hala Oric hayranı eski Oric kullanıcıları vardır da hala aktif olarak kullanan bilmiyorum. Ekşisözlük'te "Oric" nicki ile yazan bir arkadaş var mesela.

Pe@ceR:
Az önce Albim'den Satış müdürleri Sönmez bey'den bir yanıt geldi ve bir zamanlar bir dergi çıkardıklarından bahsetti. Ellerinde orice dair donanım ya da döküman konusunda pek yardımcı olamayacaklarını ama dergiyi çıkaranın patronları olduğunu söyledi. Ben de kendimden şüphe ettim acaba gerçekten böyle bir dergi gördüm mü yoksa 30 yıl öncesine dair bir hayale ya da rüyaya mı aitti diye ama en azından böyle derginin varlığını doğrulamış oldular :)

hades:
İstanbul'dayım, oturduğum mahalle Ataşehir'e bağlı.
.....ve Albim'e olan uzaklığım arabayla 5 dakika

Navigasyon

[0] Mesajlar

[#] Sonraki Sayfa