Türkiye'nin ilk bilgisayar dergisi - "Bilgisayar"

[ExtMod]

Bugüne kadar hiçbir forumda ve internette yaptığım hiçbir taramada izine rastlamadığım için bu derginin retro camiası tarafından bilinmediğini düşünüyorum. İki adet kapak sayfasını yazıya ek yaptım. Türkiyenin ilk bilgisayar dergisi olan "Bilgisayar" 1978 yılının Ocak ayında başlamış yayın hayatına. O dönemde hiç kimsede bilgisayar yok. Bırakın ev kullanıcılarını ticari işletmeler bile bilgisayar sahibi değil. Çoğu bankaların muhasebeleri bile elle tutuluyor. Türkiyede o dönemde olsa olsa birkaç kamu kuruluşu, birkaç devasa şirket ve bankanın sahip olduğu bir bilgisayar dünyasında çıkan bir bilgisayar dergisi. Böyle bir ortamda acaba kimler tarafından takip ediliyordu bu dergi ?

Dergi ilk başlarda üç ayda bir, sonra iki ayda bir ve neticesinde ayda bir çıkmaya başlamış. Derginin ilk 6-7 yıllık döneminde başkaca bir bilgisayar dergisi olmadığından bu dönemde Türkiye'de bilgisayarın gelişimine tek başına ışık tutuyor. Temmuz 1984 ten itibaren ise "Mikro Bilgisayar" adlı bir ilaveye başlıyor. İlavenin ayrı bir kapağı ve sayı numarası bulunmakla birlikte ana derginin ayrılmaz bir parçası. İlk sayıda Spectrum için bir oyun programı vermiş "Tora Tora Tora" Sonraki sayılarda diğer platformlar için de çeşitli programlar var. Commodore, Amstrad vs.

İşin ilginç tarafı dergi 1992' lerde falan da devam ediyor ve biz 14 yıl boyunca dergiden bihaberiz. Hadi ilk 7 yılı anladım da sonraki 7 yıl neden böyle olmuş acaba ? Dergi hakkında araştırma yapmak isteyenler için çeşitli kütüphanelerde mevcut olduğunu söyleyebilirim.

[Ref]

thumbnail'den bakınca mikrobilgisayar dergisinin kapağındeki adamın kocaman bir "küreye" rektal muayene yapar gibi görünüyor yada daha müstehcen bişey bile olabilir...

90'larda dergi aboneliği çok yaygındı. Biz bile -ki öyle akademik bir aile sayılmazdık- 2-3 dergiye aboneydik. Annemin nakış dergileri, ablamın magazinleri, bilim ve teknik vs. O dönemde dergicilik para kazandırıyor olmalı.

Kaldı ki 90'ların sonunda büyük bir dergi grubuna abone takip programı yazmıştım. 60000 abone vardı, onlara kap kacak falan gönderiliyordu...

[AmonR]

Gerçekten çok ilginç. Bilgisayarla ilgili böylesi bir derginin 14 yıl boyunca yayınlanmış olması ve buna rağmen bu kadar az bilinir olması gerçekten anlaşılır değil.

Şahsen ben de bu dergiyi hiç almış, okumuş değilim, hatta bu konuyu görene kadar varlığından da haberdar değildim ama kapak resimlerini görünce nedense kapak tasarımı ve derginin logosu sanki tanıdık geldi.
Belki vakti zamanında bir dergicinin rafında, veya başka bir dergideki ilanında ya da bir sahafta görmüş olabilirim, kimbilir...

[power]

Kapak tasarımı, resimleri bilgisayar ansiklopedisi'nin tasarımına çok benzettim,yayıncısı kim acaba

[Alco]

Ben bu dergiyi 1.5 sene kadar evvel öğrenmiştim. Hatta IRC de bu konuyu konuştuk. Yanlış hatırlamıyorsam Ref veya Adamın Biri bu derginin içindekiler sayfalarından birini de taramamı istemişti. Yani bunu isteyen Ref değilse bile bu dergiden haberdar kendisi. Ama ne yazık ki bir doktora, 2 oğlan ki biri CloudKiller Poyraz ve bir bobiden mütevellit kendisi bu konuyu hatırlamıyor. Alıştık artık

Bu dergi Ankara menşeili ve büyük şirketlere yönelik olarak çıkmış sektörel bir dergi sanırım. Böyle olunca da bizim ulaşmamız zor. Sanırım ilerleyen yıllarla beraber mikrobilgisayar akımına bunlar da ucundan bulaşmış.

Elimde 35 sayı kadar mevcut ve buna ilk 14 sayı da dahil. Ekte ispat olması açısından fotolar mevcut

[Shax]

Poyraz the Cloudkiller Insanin adi cikmaya gorsun.

[ExtMod]

Elimde 35 sayı kadar mevcut ve buna ilk 14 sayı da dahil. Ekte ispat olması açısından fotolar mevcut

Bende de ilk 44 sayı kesiksiz mevcut. Gerisi yok. 43. sayıdaki bir yazıda dergi iki farklı dergiden şikayetçi. Birincisi faklı karakterlerle yazılmış "Bilgisayar" adını kullanan bir dergi, ikincisi ise adının önüne görülemeyecek kadar küçük bir ibare koyup, "Bilgisayar" adını kullanan bir diğer dergi. İkinci derginin "Eğitimde Bilgisayar" olduğu şüphe götürmez. Ancak ilk dergiyi hiç görmedim. Kaç sayı çıktı, akibeti ne oldu, meçhul. Ancak bahsi geçen yazıdan anlaşılıyorki varlığı kesin. Türkiye'de bilgisayar dergiciliğinin tarihi açısından önem taşıyor.

[leventp]

Çok ilginç, ben bu dergiyi hayal meyal hatırlıyorum ama içeriği ya çok akademik, ya da çok kurumsaldı sanıyorum. Dolayısıyla kendi dünyasında yaşadı ve öldü herhalde.

Çok isterim eski sayılarını incelemeyi.

[ExtMod]

Dergiyle ilgili diğer bir enteresan hususta muhtelif sayılardaki ilanlarla muhtelif eski sayılarını değerinin iki katına yakın fiyatlarla geri çağırması. Örneğin ekteki ilanla satış fiyatı 300 TL olan dergi 2 ve 17. sayıları 500 TL'ye geri almayı teklif ediyor.

[Adamın Biri]

Bilgisayar'ı forumda ilk olarak Alcofribas tanıtmıştı. 1978 itibariyle bilgisayarlar kamu kuruluşlarında ve üniversitelerde aktif olarak kullanılıyor ama hâlâ bugünkü anlamda son kullanıcıya hitap eden şeyler değil. İkincisi, 1978'in 1979'un 1980'in ekonomik, siyasi ve toplumsal kaos ülkesinde bu dergiyi çıkaranlar hangi umutlarla çıkarttılar? Dergiyi kimler alıyordu? Ve daha önemlisi bunca yıl ayakta kalmayı nasıl başardılar? Türkiye hakikaten enteresan bir ülke olabiliyor bazen...

Ben bu derginin son dönem sayılarını İTÜ kütüphanesinde kurcalama imkânı bulmuştum. Tunç Dindaş'ın dediği gibi "gözlüklü mühendis adamların dergisi" formatındaydı.

http://divit.library.itu.edu.tr/record=b1142732~S0*tur

[Ref]

ilk sayısını biri tarasa da kütüphaneye eklesek.

[Cengiz Demir]

ilk sayısını biri tarasa da kütüphaneye eklesek.

Ben tarardım. Ama tabiki bende olsaydı.. 

Burdaki çoğu arkadaşta olmayan "zaman, vakit ayırabilme"  bende var. 
Ama gel gör ki bende de kaynak yok işte .. 

[Alco]

Derginin gazete ilanı kupürü GG'de satışa çıkmış. Sene '78 falan olması lazım. Ekte capture'ı var.

Bu başlıktaki konuşmalardan bir süre sonra, GG'de epey bir sayısı 1 liradan satışa çıkmıştı. Ancak birisi ile kapıştık ve çoğunu da o aldı. Adet tane başına 10 lira ve üzerine çıkınca ben bıraktım. Umarım buradan tanıdık biri değildir Zaten ben de ExtMod'a hediye ederim diye mükerrer sayıları bile almaya çalışmıştım.

[coze]

İkincisi, 1978'in 1979'un 1980'in ekonomik, siyasi ve toplumsal kaos ülkesinde bu dergiyi çıkaranlar hangi umutlarla çıkarttılar? Dergiyi kimler alıyordu? Ve daha önemlisi bunca yıl ayakta kalmayı nasıl başardılar?
http://divit.library.itu.edu.tr/record=b1142732~S0*tur

Cevap veriyorum, biz alıyorduk. Sanıyorum bizde bütün sayıları ciltli olarak var. Hiç bir sayısını da okumuş değilim maalesef. O zamanlar yaş olarak biraz küçük olduğum için seviyesi aşıyordu. Niçin alıyorduk ? O zamanlar bizimkiler bilgisayara olan ilgimi farkettiği için 64'lerin yanında hani biraz da ciddi bir şeyler okusun çocuk diye alıyorlardı sanıyorum.

[Alco]

Cevap veriyorum, biz alıyorduk. Sanıyorum bizde bütün sayıları ciltli olarak var.

Vaaayyyy....Coze....Kardeşim....Hep demişimdir, dünya bir yana Coze bir yana

Watashi wa Alco!

zamanlar bizimkiler bilgisayara olan ilgimi farkettiği için 64'lerin yanında hani biraz da ciddi bir şeyler okusun çocuk diye alıyorlardı sanıyorum.

Bu derginin içeriği sektörel bir yayına epey yakın, hatta belki bizzat esas amaç buymuş diyebiliriz. Kullanılan dil düzgün, konular ise gerçekten zamanının ötesinde hatta bilimsel bir yayın seviyesinde seçilmiş. Hal böyle olunca aklıma iki husus takılıyor:

* Şimdi; böyle bir yayınla 64'ler Evreni(özellikle Pala ve şürekâsı Türkçesi) arasında kalınca depresyona girmedin mi veya kültür şoku yaşamadın mı?

* Böyle bir yayından haberdar olmak veya bunu çocuğa almayı düşünmek de kolay değil. Acaba çekirdek aile kapsamında, bilişim sektöründen birileri mi vardı?