Arızalı CPC464

[Shax]

Bu kalem efsanesini popüler kültür tarafından tıraşlandığı ve bazı yönleri abartıldığı için kulağa garip geliyor. Yoksa NASA' nın mühendislik aklı bu konuda da gayet verimli çalışmış. İşin özeti, ardında grafit partikülleri bırakan bir yazma aracı astronotlar ve uzay aracı için iyi değil. Bu yüzden kurşun kalem pratik bir çözüm olamıyor uzay görevleri söz konusu olduğunda. Ayrıca maliyet konusu da çok farklıymış.

 Ruslar daha analog aviyonikler kullandığı için, belli bir süre daha kurşun kalemin getireceği olumsuzlukları tolere etmiş olabilir. İnsan sağlığı konsuna girmeye gerek yok zaten, yoldaşlar harcamak içindir. Günüzümzüdeyse uzaya çıkan herkes NASA' nın gelişimini hızlandırdığı bu kalemleri kullanıyor.

https://www.nasa.gov/directorates/spacetech/spinoff/How_NASA_Astronauts_Write_in_Space

[Skate]

Konuyu çok dağıtmak istemem, kaynağı da net olmayan bir konudur ancak Ruslar'ın Yuri Gagarin'den önce dört başarısız denemesi ve doğal olarak dört ölü kozmonotları olduğu söylenir. Bu hikayeleri Astronomi ve Uzay Bilimleri'nde okurken hocalarımızdan dinledik. Ayrıca tarihte normalde atmosferi geçince ateşlenmesi gereken sıvı yakıt roketiyle kalkış yapan tek manyak millet olarak da bilinirler. Patlasa bir şehrin önemli bir bölümünü haritadan silebiliyor. Kısacası kurşun kalemin olumsuz yönlerini en azından başlangıçta umursamamaları çok da garip değil.

Bunun yanı sıra uzun süre uzayda kalmanın insan vücudu üzerindeki olumsuz etkilerini ilk kez keşfeden, Amerikalıları bu konuda uyaranlar da aynı Ruslar. Ama Amerikalılar uyarılara kulak asmayarak ileri derecede kemik erimesiyle geri dönen bir Astronot sonrasında "hmm, sanırım haklılarmış" moduna geçmişler. Yani yeri gelince her iki taraf da epey mal olabiliyor.

[68k]

@68k ramleri denemek için c64'ten sökmek yerine, c64'ün sadece 1 ram'ini söküp oraya soket takıp amstrad'ın ram'lerini teker teker buraya takarak test etmek daha mantıklı olacaktır, c64'ü de fazla yıpratmamış olursun. Arızalı olan ramleri bu şekilde bulabilirsin, en azından ben böyle yapıyorum.

@Alco nun tavsiyeleri haricinde aklıma gelen (ve daha önce başıma gelen) bir olasılık da gözle tespit edemeyeceğin bir devre yolu hasarı olabilir, ölçü aleti ile sabırla continuity test yaparak tesadüfen böyle bir arızayı bulmuştum msx bir makinada.
Pcb'den bir chip sökerken dahi bu hasar oluşmuş olabilir, pcb üzerinde chiplerin bacaklarının girdiği deliklerin içindeki halkalar ve bunlara bağlı yollar sök tak esnasında hasar görebiliyor bazen.

C64'ten de olmamak için hiç dokunmak istemiyorum aslında ama iyi fikir.

Şu Bryce'ı buraya transfer etsek keşke. Adam tam bir Amstrad HW gurusu.

https://www.cpcwiki.eu/forum/amstrad-cpc-hardware/repairs-to-a-cpc464/msg111947/#msg111947

Bu başlığa bakmıştım daha önce, bu mesajda 5v at all ic's diyor ya, bende 3.3v civarı voltajlar var. Sonrasında nereye bakmak lazım bulamadım, tek tek bütün standart elemanları da değiştirmek istemiyorum. Aslında dirençleri ölçmeye başladım, 1Mega olması gerekenin 680K olması gibi sapmalar var ama tutup da bunu arıza olarak yorumlayamadım.  Anakartta güç ve voltaj regülatörü burasıdır diyebileceğimiz en merkezi bölge veya ic neresi/hangisi? İki tane BJT benzeri transistörden başka karakteristik olarak bakıp da he ya voltaj sorununun kaynağı işte burdadır denecek hiçbir şey yok kartta...

Kurşunkalem yorumum eksik kalmasın: zaten astronotlar atmosfer dışında bir dünya yüksek radyasyona maruz kalmıyorlar mı? Biraz da grafen solusunlar ne olmuş Hele de o devirde hiç sallayan olmamıştır bunu.

[Shax]

Skate haklı. Grafit' in uzun vadede astronotlar üzerinde yaratacağı sağlık sorunlarından ziyade, iletkenliğinin kısa vadede araç elektroniği üzerinde yaratacağı katastrofik sorunlar daha fazla endişe yaratmış olabilir. Neticede etrafta serbestçe uçuşan iletken ve nispeten büyük partiküller, görevi anında bitirip astronatları da öldürebilecek potansiyele sahip.

[Attilan]

Yalnız Wikipedia'ya göre uzay aracı içinde kurşun kalemin yanma ya da kısa devre yapma olasılığı pratikte mümkün olmayacak bir durummuş, bu yüzden sovyetlerin tercihi anlaşılabilir.

Bu arada daha önce burada tamirinden bahsettiğim Macintosh SE fdhd'yi bana hediye eden de aslında kalem koleksiyonu yapan biri. Sayesinde gerçek bir fisher space pen'i inceleme şansım olmuştu. İçinde yazarken mürekkebi dışarı iten bir gaz basıncı olduğundan söz etmişti, dediğine göre Amerikalılar kabindeki oksijen oranınında oluşabilecek bir hata sonucu kurşun kalemlerin kıvılcıma yol açabileceği endişesi ile böyle bir kalem yapma gereği görmüşler.

[68k]

Uzay işi zor iş. Rusların uzay ve psikoloji diye bir kitabı var, tavsiye ederim. Mühendislik olduğu kadar psikolojik açıdan da uğraşılması, düşünülmesi gereken bir sürü teferruat var.

Bu arada benim CPC'deki 3 tane cap bozulmuş. Pek güvenmediğim çin işi test cihazıyla kontrol edince buldum. Durduğu yerde niye bozulur bilmem ama onları değiştirerek power ledini geri getirebildim. Belki farkında olmadan görüntü almaya çalışırken 6 pin din'i kısa devre ettim ve o anda bunlar yandı, en güçlü ihtimal bu, neyse. z80 ve logic array vdd'leri 4v civarı ölçüyorum, düşük. Led geldi dedim, tape ünitesi takılıyken 1.2A, değilken de 400ma civarı akım çekiyor fakat del tuşuna basınca bip duymadım. Belki hoparlörde veya o bölgede sorun vardır diyerek arkadaki 3.5mm'ye kulaklık taktım, yine bir şey yok. Gerçi o 3.5mm ses çıkışı mı, ses çıkışıysa beepleme hoparlöre paralel olarak oradan da alınıyor mu normalde bunları bilmiyorum tabii. Bu karambolde öğrenmiş olurum



Şimdi bir görüntüye bakayım boş da olsa en baştaki haline geri dönmüş mü... Dönmediyse full recap yapıcam, döndüyse ram işine gireceğim. Başka bir yol haritam yok.

[Attilan]

Şimdi bir görüntüye bakayım boş da olsa en baştaki haline geri dönmüş mü... Dönmediyse full recap yapıcam, döndüyse ram işine gireceğim. Başka bir yol haritam yok.

@68k olmazsa ben İstanbul'dayım sen de buralardaysan bir gün gel, benim cpc464'ü tamir ederken z80, crtc, rom vs. neredeyse bütün chipleri söküp soketli hale getirmiştim, senin chipleri de söküp birer birer benim anakartta deneriz ram dışında arızalı chip varsa bulabiliriz bu şekilde.
Bendekinde bir'den fazla ram ve rom dahil olmak üzere çoklu chip arızası vardı epey uğraştırmıştı, dinlene dinlene arada kargo bekleyerek aylar sürdü tamir etmesi.

[68k]

@Atillan çok teşekkür ederim, ben de İstanbul'dayım. En son yazdıktan sonra denedim görüntü yine yok. Şimdilik boarddaki bütün temel elemanları değiştirmeyi düşünüyorum. Hepsinin siparişini verdim, sadece iki adet transistör kaldı. Bütün direnç ve cap'leri yeniledikten ve c64'te ramleri denedikten sonra yine çalışmazsa birlikte bakalım, çok iyi olur gerçekten. 

[Attilan]

Hadi bakalım kolay gelsin 🙂
Cap, direnç ve transistörler de olağan şüpheli olabiliyor ama bendeki vakada onlar sağlam çıkmıştı, yine de olası hataları elemek en iyisi.

[68k]

Bu en son dolaptan çıkarıp eskisi gibi boş görüntü almaya çalıştığımda iki üç cap yakmışım nasıl olduysa, onları değiştirince power ışığı filan yerine geldi ya, ondan işte dedim hepsini değiştireyim kafadan. Umut fakirin ekmeği

[68k]

Az önce RAM'leri test etmek için C64'ü söktüm. Benim C64C'nin RAM çipleri OKI M41464-10 çıktı. CPC'den çıkan SHARP 2164 ve benim piyasadan aldığım NEC 4164'lerin PDF'lerine kabaca tekrar bir baktım da, alakaları yok gibi. SHARP ve NEC'ler 16 pin dip iken OKI'ler 18 pin ve pinler fonksiyonel olarak da birbirini tutmuyor. Atıyorum birinde 10.pin CAS iken ötekinde VCC. Yani fiziksel olarak uydursam da olmayacak gibi. C64C'lerde revizyona göre farklı DRAM kullandılar demek oluyor sanırım bu?

[Attilan]

@68k sana bu test yöntemi fikrini verirken c64c modelini hesaba katmamışım, c64c'ler yeni tip anakart ile geliyor, senin de fark ettiğin gibi ram chipleri de farklı ve sadece iki adet, cpc'nin 16 pinlik ramleri gibi 8 adet değiller, test için kullanamayız maalesef.
Cpc ile aynı tipte ram kullanan eski ekmek kutusu denen model c64 olsa işine yarayabilirdi. Atari 800xl, Vestel msx, spectrum +2 gibi birçok 8-bit bilgisayar cpc ile uyumlu ramleri kullanıyor ama c64c bunlardan biri değil maalesef.
C64c'yi güzelce kapatıp kenara kaldırabilirsin.

İstersen daha fazla zorlamadan buradan sonrasına beraber bakalım uygun bir zamanda.

[68k]

@Attilan km atıyorum teşekkürler.