Shadow of The Beast, Miami Vice ve Vangelis Etkileşimi

[Alco]

Fransız retroculardan birisi; Shadow of The Beast'in intro ve death bölümlerindeki müzikleri ile Vangelis arasında hoş bir esinlenme/etkilenme yakalamış. Hatta işi ileri götürüp Miami Vice'da da benzer bir esinlenme yakalamış. Bulduklarını da "bunların intihal olduğunu iddia etmiyorum ama Vangelis etkisi hissediyorum" tadında bir açıklama ile hoş bir tesadüf minvalinde paylaşmış. Gerisini David Whittaker, Jan Hammer ve rahmetli Vangelis ama ahirette ama bu dünyada kendi aralarında çözmüşlerdir ya da çözerler.

Ecoutez, Ecoutez bien, Là ! Et Là dediği yerleri dikkatli dinleyin.
 
Keşke içimizde profesyonel olarak mixing/mastering yapacak kadar müziğe hakim, yerli ve milli bir Shadow of The Beast yapacak kadar SOTB sevdalısı ve bir de bunlar yetmezmiş gibi Vangelis hayranı biri olsa da bizi aydınlatsa...

Not: İçimizden bazı şanslı arkadaşlar; bu konunun çok daha ayrıntılı bir halini, 2014 yılında yaptığımız Raat #02: A New Hope partisinde, "8-bit Sample Revolution" başlıklı 2 saat 20 dakikalık enfes bir sunumda bizzat dinlemişlerdi   

[Attilan]

Là ! Et Là ve Ecoutez yazan kısımlarda "esinlenme" sınırları biraz zorlanmış gibi geldi bana🙂 tabi uzman kulaklara sormak gerek.

[matahari]

Keşke içimizde profesyonel olarak mixing/mastering yapacak kadar müziğe hakim, yerli ve milli bir Shadow of The Beast yapacak kadar SOTB sevdalısı ve bir de bunlar yetmezmiş gibi Vangelis hayranı biri olsa da bizi aydınlatsa...

Efendim, öyle bir pas atmışsınız ki, adeta adrese teslim olmuş.

Öncelikle, konunun uzmanı olmadığımı belirtmek isterim. Sizin de ifade ettiğiniz üzere, sadece "sevdalısı" olduğum başlıklar bunlar. O sebeple, haddimi aşmadan yanıt vermeye çalışacağım.

… gerisini David Whittaker, Jan Hammer ve rahmetli Vangelis ama ahirette ama bu dünyada kendi aralarında çözmüşlerdir ya da çözerler.

Bu işi ahirete havale etmeyelim, mümkünse adalet burada yerini bulsun.

Fransız retrocu arkadaşımızın videosu, eskilerin deyimiyle "malûmun ilâmı" olmuş. Sanırım günah keçisi ilan edilmekten çekinmiş olsa gerek, "esinlenme" diyerek işlenen suçu hafifletmeye çalışmış… Bu konuyla ilgili detaylara girmeden önce, Aralık 2014’te RAAT#2 bünyesindeki "8-bit Sample Revolution" sunumum sırasında teypten örnekler çalarak anlatmaya çalıştığım intihallerden birini izninizle hatırlatmak isterim.

Fazla söze gerek olduğunu düşünmüyorum. Kolayca görüleceği üzere, Shadow of The Beast II'nin bestecisi Tim Wright esinlenmenin ötesine geçerek, Miami Vice'ın 5. sezonunda Jan Hammer’den görevi devralan Tim Truman’ın melodisini birebir kullanmış. Dönemin efsane synthesizerı olan Korg M1 yardımıyla fondaki synth pad’leri hazırlamış, sonra da bu altyapının üzerine kendi gitarıyla Miami Vice’ın "Hostile Takeover" melodisini -tek nota değiştirmeden- icra etmiş. Aradaki tek fark, şarkının yarım ton transpoze edilmiş olması.

Eserlerin yayınlanma tarihleri kimin kimden esinlendiğini (!) açıkça sergiliyor:

- Miami Vice, Sezon 5, Bölüm 1, "Hostile Takeover": 4 Kasım 1988.
- Shadow of The Beast II: Eylül 1990.

Normal koşullarda, bu tür bir intihal için milyonlarca dolarlık tazminat davası açılır.

bkz. Jean-Michel Jarre ile Kudsi Erguner arasındaki ney taksimi davası
https://en.wikipedia.org/wiki/Revolutions_(Jean-Michel_Jarre_album)#Composition_and_recording

bkz. Michael Cretu (Enigma) ile Capella Antiqua München arasındaki Gregorian koro kayıt davası
https://en.wikipedia.org/wiki/MCMXC_a.D.#Lawsuit

Muhtemelen Tim Truman’ı temsil eden yayıncı kuruluşun gözünden kaçmış olacak ki, bildiğimiz kadarıyla bugüne dek Tim Wright hakkında bir dava açılmadı. Sanki hiçbir şey olmamışcasına, Tim Wright sessizce kariyerine devam etti… Bu sessizlik, 1996 yılında Dimmu Borgir’in "Sorgens Kammer" isimli şarkısı için (bir başka Psygnosis oyunu olan) Agony’nin piyano temasını "aşırması" ile sona erdi.

Tim Wright, Agony için yazdığı bestenin kendisinden izin alınmadan kullanılması sebebiyle "mağdur olduğunu" belirtti. İlginçtir, hakkını aramak için hiçbir hukuki yola başvurmadı. Sadece, "I have contacted them, but they just give me excuses, and it's not worth suing them for the pennies I'd get back - oh well, life sucks!" diyerek, nedense konunun daha fazla üzerine gitmemeyi tercih etti. - (Kaynak: http://www.psygnosis.org/games/agony/files/notes.txt)

"Etme bulma dünyası" diyebilirsiniz... "İlahi adalet" diyebilirsiniz... Hatta, "Miami Vice intihalinin gündeme gelmesinden çekindiği için Dimmu Borgir’e dava açmamış olabilir" bile diyebilirsiniz. Açıkçası, o detaylara girmeyeceğim. Sadece, RAAT#2 sunumumda yaptığım tespiti hatırlatmakla yetineceğim: "Sorun, üç kuruş para kazanmak için sahtekarlık yapmaktan çekinmeyen ve bunu sanki bir kariyermiş gibi sunan insanlarda değil. Asıl sorun, retro camiasının bu insanları ısrarla ilâhlaştırmasında!"

Bu iletimi, Miami Vice dizisinden Jan Hammer imzalı "Golden Triangle" isimli parça ile bitirmek isterim. Bakalım şarkının 1:20’den sonrası David Whittaker hayranlarına tanıdık gelecek mi?

[gibraltar]

Bu konuyu görünce bir kaç yıl önce Vangelis'in intihalle suçlandığı bir şeyler okuduğumu hatırlayıp yeniden biraz internet araması yaptım.
Bir Yunan müzisyen Vangelis'in Chariots of Fire parçasının kendisine ait olduğunu iddia etmiş. Haber oldukça eski ama ben Vangelis hakkındaki bu suçlamayı ilk defa duyduğumda müzisyenler bunu zaten hep yapıyor diye düşündüğümden kötü düşünmemiştim.


Stavros Logarides, Chariots of Fire parçasının kendi City of Violets parçasından yürütüldüğünü söylemiş.
https://apnews.com/article/8b0c0236e353e91d9f9031b980fd4c11

City of Violets
https://www.youtube.com/watch?v=4Oti6lkzgH0

Sonra biraz araştırınca, City of Violets'dan önce Vangelis'in Chariots of Fire'ın notalarının bir kısmını Heaven and Hell Part1 / Movement 3'de kullandığını birilerinin tespit etmiş olduğunu gördüm.
https://gearspace.com/board/electronic-music-instruments-and-electronic-music-production/1054741-chariots-fire-stolen-another-greek.html

Aslına bakılırsa Miami Vice, Shadow of The Beast II örneğindeki gibi doğrudan eseri çalma vakaları dışındaki esinlenmelerde bence hala çok büyük bir sorun yok. Yani böyle insanlara "vay hırsız" demem de "yeteneksiz tembel teneke" diyebilirim

Açıkçası Vangelis gibi kendisini belki elli defa kanıtlamış bir müzisyenin daha önce duyduğu seslerden, notalardan bir şeyler araklamış olmasına ben pek ihtimal vermezdim, olsa olsa beynin mühendislik kusurlarına bağlar geçerdim. Öyle de bir Vangelis sevdalısıyız...

[matahari]

Sonra biraz araştırınca, City of Violets'dan önce Vangelis'in Chariots of Fire'ın notalarının bir kısmını Heaven and Hell Part1 / Movement 3'de kullandığını birilerinin tespit etmiş olduğunu gördüm.

Bir adım daha geri gidebiliriz... Dava konusu olan o meşhur 4 notalık merdiven motif, 1969'da yayınlanan Richard Francis ve Vangelis imzalı "Wake Up" şarkısının vokal partisyonunda da mevcut. Bu benzerliği ortaya çıkaran kişi, mahkemede Vangelis'in savunmasına yardımcı olan ünlü İngiliz müzikolog ve orkestra şefi Guy Protheroe. - (Kaynak: https://www.lostinmusic.org/Cases/Detail/16-emi-music-publishing-vs-papathanasiou-spheric)