Selam,
Kısa vadede olmasa da orta vadede Amiga alma planım var ancak Amiga konusunda bilgim sıfır. Hangi Amiga'yı almalıyım sizce? Amacım sadece oyun oynamak.
Bu tür tavsiye odaklı soruları gördüm mü hemen
@leventp 'nin şu videosunu yapıştırıyorum. Ev, araba, arsa, telefon, retro bilgisayar ne istersen uyuyor
Fakat sen aslında "amacım sadece oyun oynamak" diyerek güzel sayılabilecek bir sınır çizmişsin. O zaman ben de, bu konuda hiç fikri olmayan birisinde bir nebze fikir oluşması için birkaç satır karalayayım. Fazla detaya girmeden hemen söyleyim ki Amiga oyunlarının büyük bir kısmı için yaklaşık 1MB hafıza yeterli gibi düşün. Chipram ve Fastram gibi detaylar da var ama onlara boğulmayalım şimdilik. Bunun ortalamada makul olanı ise 512K Chip ve 512K Fast olarak toplam 1MB diye kabul edelim
Oyun dediğimize göre; ilk olarak farklı Amiga modelleri arasında grafik kalitesi farkını ortaya çıkaran OCS/ECS/AGA chipset olayına bakmak lazım. Bu farkı temelde renk ve kısmen çözünürlük desteği olarak düşün. Oyun külliyatının çok büyük bir bölümü OCS/ECS ekseninde oluşmuş. A500/A500+/A600 bu desteği farklı versiyonlarda ve biçimlerde sunuyor. AGA desteği ise bütüne oranla çok küçük bir kısım. AGA desteğine en kolay olarak A1200 ile ulaşabilirsin. A1000/A2000/A3000/A4000 gibi modellere hiç girmiyorum. Onları hem bulması bir mesele hem hacimleri hem de fiyatları ayrı bir dert. Biz görece makul ve o civarda olan seçeneklerden gidelim.
Grafik meselesi konusunda şu videoyu izleyip, yorumları okuyabilirsin.
13 Şubat 2025 itibariyle; Lemon Amiga kayıtlarına göre chipset desteği bağlamında oyun adetleri:
OCS 4324 adetECS 2820 adetAGA 387 adetBu rakamları incelerken, AGA destekleyen 387 oyunun içinde bir kısmının sadece AGA desteği sunarken bir kısmının ise hem AGA hem de OCS/ECS desteği sunduğu dikkate almak lazım. Velhasıl AGA desteği güzel olsa da bence aman aman peşinden koşulacak bir özellik değil çünkü yeterli külliyat yok.
Peki AGA desteği haricinde ne önemli olabilir dediğini duyar gibiyim. Elbette depolama kapasite ve yöntemleri. Biliyorsun disketler ve disket sürücüler nazlı ortamlar. Sürücü sağlam olsa disket sorun çıkartır, disket sağlam olsa sürücü. Hepsi bugün sağlam olsa, yarın disketi taktığında birinden biri ömrünü tamamlamış olabilir. Sonuçta nereden baksan 35/40 yıllık cihazlar ve ortamlar. Gotek çıkmadan önce geniş ve görece sağlıklı depolama için insanlar
Whdload seçeneğine yöneliyorlardı. Bunu Amiga'nın hdd'si olarak düşün. Amiga işletim sistemi olan Workbench(Bi nevi Windows) üzerinden Whdload destekli olarak oyunları tıpkı bir hdd'den çalıştırır gibi çalıştırıyorsun. Ama iki sorun var. Birincisi bu hddyi Amiga'ya bağlayabiliyor olman lazım. İkincisi ise 8MB Ram altında iş yapmak pek mümkün değil. Bu iki konuyu hemen azıcık detaylandıralım. Amiga'ya hdd bağlayacağım dediğin zaman en uyumlu Amiga modeli Amiga 600(1MB) ve 1200(2MB). İyi kötü hdd destekleri var. A500'de doğrudan böyle bir destek yok. Tali yollara sapman ve para harcaman lazım. Whdload için ihtiyaç olan minimum 8MB desteği için ise bütün Amigalarda yine ekstra harcama ile Ram kartlar falan alman gerek. Fiyatın dışında; bir de bu kadar yüksek Ram desteği sağlayan kartları bulmak da kolay değil. Mevcut gümrük mevzuatı bugünkü çok düşük limitlere gelmeden önce yine yurtdışından temin edilebiliyordu ama bugün artık bu iş cidden zor ve masraflı. Gelgelelim; bugün artık retro bilgisayar camiasında Gotek diye bir gerçek var. Sen bu konuyu biliyorsun ama bilmeyenler için Usb flash belleklere disket imaj dosyalarını çekip doğrudan sanki bir disketmişcesine çalıştırabileceğiniz bir arabirim şeklinde açıklayalım. Fabrikasyon olarak PC eksenli birçok formata destek veriyor. Ama buna bir de
FlashFloppy firmware yükleyince yepyeni bir dünya açılıyor. Neredeyse desteklemediği disket formatı yok.
Peki başka birşeye ihtiyacım var mı veya diğer opsiyonlarım, modern çözümler neler diyebilirsin. Bu retro bilgisayar olayında benim bakış açım net. Biz KISSciyiz kardeşim. Düsturumuz Keep it short and simple. Elbette turbo kartlar ve hatta grafik kartları gibi fantazi ürünler mevcut. Ama bunlara ne kadar ihtiyacın var iyi sorgulamak gerek. Ama yine de madem sordun, ben de boş göndermeyeyim seni
Sende scartlı bir CRT TV olduğunu düşünürsek öncelikli bir ihtiyaç olmaz ama, gün gelir de illa LCD TV ile kullanacağım dersen, şöyle
pico rgb2hdmi veya
CPLD rgb2hdmi türü HDMI çözümleri de makul arayışlar içinde olabilir.
Daha da değişik işler var mı dersen; boş A500 kasasına raspi ile baremetal bir emulatör kurmak ve keyrah ile A500 klavyesi bağlayarak sanki gerçek Amigaymış gibi kullanmak falan da mümkün. Ama işte bunlarla uğraşmalı mı sorusunun yanıtı bende değil sende.
Retro cihazlar için donanım işi geniş bir alan. Ben retro cihazlarda hiç kullanmadığı veya kullanmayacağı fantastik çözümler peşinde koşanların bakış açısını pek sağlıklı bulmuyorum. Ortada amaçsız bir sahip olma dürtüsü/tatmini haricinde de birşeyler olmalı. Yoksa en mükemmel en rüya Amiga 500'ü, CPC'yi, C64'ü kursan ne olacak ki? Kerameti kendinden menkul modifiye arabacı apaçi tayfası değiliz ki biz. Burada modifiye kısmı önemli. Adam orjinaline sadık Anadol, Murat 124, Nova, Mustang topluyorsa ne güzel. Ama iş bunları cabrio yapmak ve hatta Ferrari motoru takmak olmamalı. En azından benim tarzım, anlayışım değil. Bak ama nadir ürün veya kutulu/temiz cihaz arayanları anlıyorum. Ürün nadir veya kutulu/temiz olunca işin koleksiyoner yönü devreye giriyor. Eğer özenle ve zerafetle yapılıyorsa çok da kıymetli bir bakış açısı. Ama deneysel birkaç destek haricinde bir anlamı olmayan turbo kart veya bilmemne kartının hiçbir anlamı yok. İşin komik yanı, bu tür arkadaşların bir kısmı, diğerlerinin arasına karışmayıp kendi imposter evrenlerinde yarattıkları imposter kişilikle takılıyorlar. Hani gazetelerde falan okuruz ya sahte doktor, sahte dişçi, sahte öğretmen/akademisyen yakalandı diye. Sahte retrocu olarak biraz benziyorlar
Aman diyeyim bunlara çok dikkat et. Adamı hiçbir şeyden anlamadan, bilmeden gereksiz harcamalara sürüklerler. Bunlar en Amigacıdan daha Amigacı, en Amstradcıdan daha Amstradcıdırlar. En süper düper rüya Amiga'ya, Amstrad'a, C64'e, vb sahiptirler. Lakin; hem evvelki hafta ortamlarda en temel şeyleri şu nasıl yapılır diye sorarken hem de bu hafta kendilerini o konuda üstat/obdusman olarak konumlarlar. Diyorum ya kerametleri kendilerinden menkul. Gördük ve dahi görüyoruz bunları
Kıssadan hisse; 1MB ramli ve Goteklenmiş bir A500(1.3 romlu olursa Rev6 ve üstü boardlu olursa tercih sebebi) senin işini epey görür. Böyle bir setup; daha önce hiç Amiga kullanmadıysan, makul bir harcama ile o dünya hakkında fikir edinmen için yeterli olacaktır. A500'ün kendi içinde versiyonları var. Ama çok uygun fiyata bulursan herhangi biri bile olur. Piyasa fiyatı olacaksa ayrıca konuşmak lazım. Daha üst modellere(A600/A1200) başlangıçta gitmeye hiç gerek yok. Zaten öyle bir yola girince gelsin turbo kartlar falan da başlayacak. Ve inan o yol hiçbir zaman bitmez ve sonu pek tatmin etmez. Neyse ben de pek birşey bildiğimden değil ama soruların olursa elimden geldiğince yanıtlarım.
Not: Retro cihazların 40 yaş civarında gezdiğini ve yukarıda da dediğim gibi şimdi çalışsa bile yarına ruhunu teslim edebileceğini unutma. Para harcarken bu daima aklımızda olmalı. Gönül istese de; gerek bu yaş mevzusundan gerek versiyon ve uyumluluk mevzularında dolayı, hiçbir zaman her cihazdan bir tane ile bitmiyor maalesef
Şuralara da göz atarsın:
https://wiki.amiga.org/index.php/Pistorm-500https://www.amigagameselector.co.ukhttps://www.whdownload.com
